تاثیر دگرآسیبی عصاره گیاه شیرین‌بیان (glycyrrhiza glabra l.) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و فعالیت برخی آنزیم‌های گندم نان (triticum aestivum l.) و نخود (cicer arietinum l.)

جهت بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره آبی قسمت‌های هوایی و ریشه گیاه شیرین‌بیان بر شاخص‌های جوانه‌زنی و فعالیت برخی آنزیم‌های حیاتی گندم و نخود، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط آزمایشگاه دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1396 انجام شد. بدین منظور عصاره اندام‌های هوایی و ریشه شیرین‌بیان عصاره‌ آبی با غلظت‌های 25، 50 و 75 درصد تهیه و از آب مقطر به‌عنوان تیمار شاهد استفاده شد. با افزایش غلظت عصاره برگی، درصد (97.2%) و سرعت جوانه‌زنی در گندم (97.3%) و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه در نخود (92.2% و 67.8%)، بیش‌ترین کاهش را نشان دادند. هم‌چنین با افزایش غلظت عصاره ریشه درصد و سرعت جوانه‌زنی در گندم (56.6% و 74.8%) و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه در نخود (93.6% و 66.7%)، بیش‌ترین کاهش را نشان دادند. اگرچه غلظت مالون‌دی‌آلدهید بافت گیاهچه‌های گندم و نخود، تحت تاثیر عصاره آبی شیرین‌بیان افزایش معنی‌داری داشت (66.3% و 24.2% به‌ترتیب در گندم و نخود تحت تاثیر عصاره برگی و 63.1% و 15.8% به‌ترتیب در گندم و نخود تحت تاثیر عصاره ریشه)، گیاهچه‌های گندم حساسیت نسبتاً بیش‌تری نشان دادند. فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارها کاهش معنی‌داری پیدا کرد (91% و 46% به‌ترتیب در گندم و نخود تحت تاثیر عصاره برگی و 95% و 54% به‌ترتیب در گندم و نخود تحت تاثیر عصاره ریشه). فعالیت این آنزیم در گیاهچه‌های گندم کاهش بیش‌تری در مقایسه با گیاهچه‌های نخود نشان داد. هم‌چنین نتایج نشان داد که عصاره آبی برگ‌ها اثرات بازدارنده دگرآسیب بیش‌تری نسبت به ریشه‌ها دارند.

allelopathic effect of licorice (glycyrrhiza glabra l.) extract on germination properties and enzymes activity in bread wheat (triticum aestivum l.) and chickpea (cicer arietinum l.)

in order to investigate allelopathic effects of aqueous licorice leaf and root extract on germination properties and some enzymes activity of wheat and chickpea seedlings, a factorial experiment based on completely randomized design with 3 replications was conducted out in shahid bahonar university of kerman laboratory in 2017. treatments were leaf and root extracts of licorice (25%, 50%, 75% w/v) and distilled water as a control. increasing leaf extracts concentration caused the greatest reduction in germination percentage and rate (97.2% and 97.3%) of wheat, and root and stem length (92.2% and 67.8%) of chickpea. meanwhile, increasing root extracts concentration caused the greatest reduction in germination percentage and rate (56.6% and 74.8%) of wheat, and root and stem length (93.6% and 66.7%) in chickpea. although the malondialdehyde concentrations of wheat and chickpea seedlings were significantly increased (66.3% and 24.2% in wheat and chickpea affected with leaf extract, and 63.1% and 15.8% in wheat and chickpea affected with root extract, respectively), wheat seedling showed higher sensitivity. catalase activity showed significant decrease in treatments (91% and 46% in wheat and chickpea affected with leaf extract, and 95% and 54% in wheat and chickpea affected with root extract, respectively). this enzyme activity showed more decline in wheat than chickpea. these results also indicated that the leaves aqueous extract has more allelopathic inhibitory effects than the roots.