بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین ‌های خالص سویا (.glycine max l) از طریق gge بای‌ پلات

گزینش ژنوتیپ‌هائی با عملکرد و پایداری بالا هدف اصلی اغلب برنامه‌های اصلاحی سویا است. این تحقیق با هدف بررسی سازگاری و پایداری عملکرد 16 ژنوتیپ سویا شامل 13 لاین خالص و سه رقم لینفورد، کلین و صبا در پنج منطقه کرج، گرگان، مغان، زرقان و شهرکرد و دو سال (1391-1390 و 1392-1391) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. جهت تعیین سازگاری و پایداری عملکرد از تجزیه gge بای‌پلات استفاده شد. در تجزیه واریانس مرکب اثرات ژنوتیپ، ژنوتیپ × مکان، ژنوتیپ × مکان × سال در سطح احتمال 1 درصد بودند ولی اثر ژنوتیپ × سال غیرمعنی‌دار بود. دو مولفه pc1 و  pc2در مجموع 52.9 درصد از واریانس اثرات ژنوتیپ و ژنوتیپ × محیط  (g + ge)را توجیه نمودند. روشgge  بای‌پلات نشان داد که لاین (williams8× delsoy4210) l68 با عملکرد 2844 کیلوگرم در هکتار بهترین ژنوتیپ‌ از نظر عملکرد و پایداری بود. در این بررسی سه محیط کلان شناسایی شد که اولین محیط کلان شامل محیط‌های کرج 1390، گرگان 1390، گرگان 1391، زرقان 1391 و مغان 1391 بود. دومین محیط کلان شامل محیط‌های کرج 1391، زرقان 1390 و مغان 1390 و سومین محیط کلان شامل شهرکرد 1390 و شهرکرد 1391 بود. هم‌چنین محیط کرج 1391 به‌عنوان مطلوب‌ترین محیط از جهت توانایی تمایزدهندگی ژنوتیپ برتر و نمایندگی محیط هدف بود. از آنجا که دو محیط گرگان 1390 و گرگان 1391 در محیط کلان اول و دو محیط شهرکرد 1390 و شهرکرد 1391 در یک محیط کلان (سوم) قرار گرفتند، می‌توان برای کاهش هزینه به انجام یک‌ سال آزمایش در این مناطق اکتفا نمود.

the study of compatibility and yield stability of soybean (glycine max l.) purelines by gge biplot

selection of desirable genotypes with high yield and stability is the main goal of most soybean breeding programs. this study was conducted to study the adaptability and stability of seed yield of 16 soybean genotypes including: 13 pure lines and three varieties linford, clean and saba. the assay was accomplished based on a rcbd design with four replications in five regions: karaj, gorgan, mughan, zarghan (fares) and shahrekord and two years (2011–2012 and 2012-2013).  gge biplot analysis was used to determine adaptability and yield stability. in combined variance analysis, the effects of “genotype”, “genotype × location”, “genotype × location × year” were significan at the 1% probability level, but the effect of “genotype × year” was not significant. the two components pc1 and pc2 explained a total of 52.9% of the variance of genotype and genotype × environment (g + ge) effects. biplot gge method showed that l68 (delsoy4210 x williams82) with a yield of 2844 kg/ha was the most favorable genotype in terms of yield and stability. in this study, three maga environments were identified, the first maga environment included the environments: karaj 2012, gorgan 2012, gorgan 2012, zarghan 2013 and mughan 2013, the second maga environment included the environments karaj 2013, zarghan 2012 and mughan 2012. the third maga environment included shahrekord 2012 and shahrekord 2013. also karaj 2013 was the most desirable environment according to the discriminating ability and representativeness of the goal environment. since gorgan 2012 and gorgan 2013 were placed in the first maga environment and shahrekord 2012 and shahrekord 2013 were placed in an maga environment (the third), to reduce the cost, it is enough to conduct a one-year test in these areas.