اثر محلول‌پاشی برگی سدیم نیتروپروساید روی برخی از ویژگی‌های مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه همیشه‌بهار تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی برگی سدیم‌نیتروپروساید به‌عنوان یک تولیدکننده نیتریک اکسید روی برخی از ویژگی‌های مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه همیشه‌بهار (calendula officinalis l.)، آزمایشی گلخانه‌ای تحت سه رژیم آبیاری به‌صورت فاکتوریل (دارای دو فاکتور) در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول میزان آبیاری در سه سطح شامل 100، 65 و30 درصد ظرفیت زراعی و فاکتور دوم محلول‌پاشی برگی سدیم‌نیتروپروساید در غلظت‌های صفر (شاهد)، 200 و 400 میکرومولار بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین وزن خشک ریشه و نسبت وزن خشک ریشه به بخش هوایی به‌ترتیب از تیمارهای شاهد و آبیاری در 30 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. غلظت کلروفیل‌های a و کل در شرایط کمبود آب (30 درصد ظرفیت زراعی) کاهش یافت، در‌حالی‌که درصد نشت الکترولیت‌ها از برگ افزایش نشان داد. بیش‌ترین میزان فنل از تیمار آبیاری در 65 درصد ظرفیت زراعی به‌دست آمد. اثر محلول‌پاشی برگی سدیم‌نیتروپروساید بر صفات وزن خشک ریشه و میزان کلروفیل‌های  aو کل معنی‌دار بود و این تاثیر در غلظت 400 میکرومولار به حداکثر خود رسید. غلظت‌های 200 و 400 میکرومولار سدیم‌نیتروپروساید به‌همراه تیمار آبیاری در 65 درصد ظرفیت زراعی، فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز را افزایش دادند. در تمامی تیمارهای آبیاری، محلول‌پاشی با 200 میکرومولار سدیم‌نیتروپروساید موجب افزایش محتوای نسبی آب برگ گردید. غلظت 400 میکرومولار سدیم‌نیتروپروساید به همراه تیمار آبیاری در 30 درصد ظرفیت زراعی بیش‌ترین درصد اسانس را نشان داد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، محلول‌پاشی برگی سدیم‌نیتروپروساید گیاه همیشه‌بهار را در شرایط کمبود آب محافظت کرد و باعث کاهش خسارت ناشی از آن گردید.

effect of foliar application of sodium nitroprusside on some morphological, physiological and biochemical properties of marigold plant (calendula officinalis l.) under different irrigation regimes

in order to investigate the effect of irrigation as well as foliar application of sodium nitroprusside as a nitric oxide donor compound on some morphological, physiological and biochemical characteristics in marigold (calendula officinalis l.), an experiment was conducted in a greenhouse and has been carried out as factorial (two factors) based on a completely randomized design with three replications. experimental factors included different irrigation levels 100, 65 and 30% fc and foliar application of sodium nitroprusside at three concentration levels 0 (control), 200 and 400 µm. the results showed that the highest root dry weight and root to aerial organ dry weight ratio belonged to control and 30% fc, respectively. chlorophyll a and total concentration were reduced under water deficit stress, while the electrolyte leakage percentage was increased. the highest amount of total phenol content was belonged to 65% fc. sodium nitroprusside had significant effects on the root dry weight and chlorophyll a and total concentration that this effects was maximum in 400µm. the concentrations of 200 and 400 µm sodium nitroprusside with 65% fc treatment increased the activity of superoxide dismutase and catalase enzymes. in all irrigation treatments, foliar application of 200 µm sodium nitroprusside increased the relative leaf water content. the concentration of 400 µm sodium nitroprusside with 30% fc showed the highest essential oil percentage. based on the results obtained, sodium nitroprusside treatment protected marigold plant from water deficit stress and decreased its damages.