تاثیر اصلاح‌کننده‌های مختلف روی برخی خصوصیات خاک، زیست‌توده و محتوای عنصری ذرت تحت آبیاری با پساب صنعتی

هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر اصلاح‌کننده‌های مختلف بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک، ماده خشک و محتوای عنصری گیاه ذرت (zea mays) کشت شده در خاک آبیاری شده با پساب صنعتی بود. آزمایش گلدانی با کاربرد تیمارهای گچ، اسید سیتریک، کود دامی و کمپوست، جداگانه و به‌صورت ترکیبی در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 4 تکرار در گلخانه پردیس دانشگاه بوعلی‌سینا در سال 1392 انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد اصلاح‌کننده‌های مختلف در خاک تحت آبیاری با پساب، سبب تغییرات معنی‌دار ph، قابلیت هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و کاتیون‌های محلول خاک شد. حداکثر و حداقل وزن‌تر )به‌ترتیب 350.50 و 42.75 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در تیمار کود دامی و این مقادیر برای وزن‌خشک ذرت (به‌ترتیب 74.87 و 10.54 میلی‌گرم‌ بر کیلوگرم) در تیمار شاهد مشاهده شد. با مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین اندام هوایی ذرت با حدود معمول و بحرانی عناصر سنگین در گیاه مشخص شد که غلظت کلیه فلزات سنگین در ماده خشک اندام هوایی ذرت در حد مجاز بود. اما در ریشه ذرت غلظت همه فلزات به‌جز روی و کادمیوم بیشتر از حدمجاز این عناصر بود. به‌طور‌کلی بیش‌ترین غلظت مشاهده شده در گیاه ذرت (اندام هوایی + ریشه) مربوط به آهن و کم‌ترین غلظت مشاهده شده مربوط به کادمیوم بود. کاربرد توام فاضلاب تصفیه شده و اصلاح‌کننده‌ها (به‌خصوص کود کمپوست) در خاک نه تنها از طریق تغذیه مناسب گیاه باعث افزایش وزن‌تر و خشک ذرت شد، بلکه از شور و سدیمی شدن خاک در درازمدت نیز جلوگیری می‌کند.

The Effect of Different Amendments on some Soil Properties, Biomass and Accumulation of Elements in Corn under Industrial Wastewater Irrigation

The aim of this study was to investigate the effect of different amendments on soil properties, mass and accumulation of elements in corn (Zea mays) grown on irrigated soil with wastewater of BuAli industrial region. The green house experiment was conducted with treatments of Gypsum, Citric Acid, farmyard manure and compost separately and as complex, in a completely randomized design with four replicates in BuAli Sina University at 2013. Obtained results showed that the applied different amendments under wastewater irrigated, changed significantly chemical characteristics in the studied soil i.e. pH, EC, CEC, organic matter, CCE, soluble cations. The results also showed that the applied different amendments increased significantly dry and wet mass of corn, in which the maximum and minimum (350.50 and 42.75mg/kg respectively) was in farmyard manure treatment and those amount (74.87 and 10.54mg/kg respectively) observed for control treatment. Applied amendments on irrigated soil with wastewater was effected on heavy metal concentration of shoot corn plants, however it was much less than background in which was not adverse effect on plants. But on root corn plant concentration of Zn and Cd was above background in which was adverse effect on plants. The results showed that maximum and minimum heavy metal concentration in corn plant (root + aerial part) was related to Fe and Cd, respectively. The application of amendments (particularly compost and farmyard manure) and wastewater in soil coincidently, not only increased dry and wet mass of corn via nutrition of plant but also prevented salt and sodic conditions in soil for longer time.