اثر کاربرد کودهای زیستی، شیمیایی و آلی بر برخی ویژگی‌های کیفی علوفه سورگوم دانه‌ای در شرایط گلخانه

مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان زراعی می باشد. کاربرد کودهای زیستی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده‌های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی واکنش برخی از ویژگی‌های کیفی علوفه سورگوم دانه‌ای به استفاده از کودهای زیستی، شیمیایی و آلی، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 نوع کود بیولوژیک و تلفیق آن‌ها با یکدیگر و ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی به شرح زیر بود: 1 قارچ میکوریزا آربسکولار گونه eaessom sumolg + ورمی‌کمپوست، 2 قارچ میکوریزا + کود زیستی نیتروکسین (حاوی باکتری‌های .ps mulliripsoza و .ps retcabotoza)، 3 قارچ میکوریزا + ریزوبیوم (.ps muibozihr)، 4 قارچ میکوریزا + کود شیمیایی npk، 5 قارچ میکوریزا eaessom sumolg و 6 شاهد. در این آزمایش، هرچند تیمارها اثر معنی‌داری بر میزان خاکستر، اجزای دیواره سلولی (مواد نامحلول در شوینده خنثی) و اجزای دیواره سلولی به جزء همی‌سلولز (مواد نامحلول در شوینده اسیدی) نداشتند اما توانستند صفات و ویژگی‌هایی نظیر پروتئین خام، گوارشپذیری ماده خشک و گوارشپذیری ماده آلی را به‌طور معنی‌داری تغییر دهند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد پروتئین خام (51/91 درصد)، گوارشپذیری ماده خشک (70/12 درصد) و گوارشپذیری ماده آلی (72/16 درصد) در تیمار تلفیقی میکوریزا و نیتروکسین و بیشترین درصد خاکستر (9/8جه به نتایج آزمایش، بهترین تیمار کودی برای سورگوم دانه‌ای مخلوط قارچ میکوریزا و کود زیستی نیتروکسین پیشنهاد می‌گردد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که کودهای بیولوژیک می‌توانند به عنوان جایگزینی مناسب برای بخشی از کودهای شیمیایی در سیستم‌های کشاورزی پایدار مورد استفاده قرار گیرند.

The Effect of Applying Biological Fertilizer, Chemical, and Manure on some of Qualitative Characteristics of Forage Sorghum under Greenhouse Condition

Fertilizer management is most important factor in success of plants crops cultivation. Application of biological fertilizers is important in production of these plants with the aim of elimination or significant reduction of chemical inputs and also increase of soil fertility and improvement of plant growth and quality. An experim was conducted to study the response of some qualitative characteristics of forage sorghum to biological, chemical, and manure, in a randomized complete block design with three replications. The experimental treatments included three biofertilizers and their combination and vermicompost and chemical fertilizer as follow: 1 mycorhhiza arbuscular species Glomus moseae + vermicompost, 2 mycorhhiza + nitrocsin (included bacteries Azospirillum sp. and Azotobacter sp.), 3 mycorhhizaarbuscular + Rhizobium (Rhizobium sp.), 4mycorhhizaarbuscular + Chemical fertilizer NPK, 5 mycorhhizaarbuscular (Glomus moseae) and 6control. In this experiment, although the treatments have not significant effects on ash, NDF and ADF, however, crude protein, dry matter digestibility as well as organic matter digestibility were affected by experimental treatments. The results showed that the percent of crude protein (15/19 percent), dry matter digestibility (70/12 percent) and organic matter digestibility (72/16 percent) were higher in integrated mycorhhiza and nitrocsine treatment in comparison whit other treatments. The numerical highest percent of ash (9.8 percent) was observed in mycrhhoriza plus vermicampost. In conclusion, the integration of mycrhhoriza and biological nitrocsine had the higher positive impact on forage quality of sorghum. Therefore, it could be concluded that biological fertilizers may be considered as a suitable replacement for a lot of chemical fertilizers consumption in sustainable agricultural systems.