مقایسه درصد و اجزای اسانس برگ و گل تازه نعنا دشتی (Mentha Spicata L.) کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر در زمان‌های مختلف برداشت

نعنا دشتی (mentha spicata l.) یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می‌باشد که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. در این تحقیق تغییرات درصد و اجزای اسانس نعنادشتی کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر طی پنج ماه از سال 1390 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بررسی گردید. نمونه‌های برگ تازه در اواسط ماه‌های اردیبهشت، تیر، مرداد، شهریور و مهر و نمونه‌های گل تازه در اواسط ماه‌های تیر، مرداد و شهریور برداشت شدند. نمونه‌ها به وسیله کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند و اجزای اسانس با دستگاه gc و gcms آنالیز شدند. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معنی‌داری بر درصد اسانس برگ و گل تازه در هر دو منطقه داشت. بیشترین درصد اسانس برگ (0/74%) و گل تازه (2/84%) در منطقه حمیدیه به ترتیب در ماه‌های تیر و مرداد و در منطقه شوشتر در ماه مرداد (به ترتیب 0/98% و 2/07%) ثبت گردید. کمترین درصد اسانس برگ تازه در هر دو منطقه در اردیبهشت (0/26 و 0/42% به‌ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) و گل تازه در تیر (1/52 و 1/64% به‌ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) مشاهده شد. بیشترین (69/60%) و کمترین (51/92%) مقدار کاروون برگ تازه حمیدیه به‌ترتیب در ماه‌های مهر و اردیبهشت و بیشترین (63/80%) و کمترین (53/33%) مقدار کاروون گل تازه به‌ترتیب در ماه‌های شهریور و مرداد ثبت گردید. در نمونه‌های شوشتر، حداکثر مقدار کاروون برگ (64/03%) و گل تازه (58/95%) به‌ترتیب در ماه‌های تیر و مرداد و حداقل مقدار آن در شهریور (60/34 و 54/26% به‌ترتیب در برگ و گل) به دست آمد. بیشترین مقدار لیمونن برگ (23/30%) و گل تازه (30/87%) حمیدیه به‌ترتیب در ماه‌های تیر و مرداد و بیشترین مقدار در برگ (20/99%) و گل (28/52%) شوشتر به‌ترتیب در ماه‌های مرداد و شهریور مشاهده شدند.