بررسی صفات فیزیولوژیکی ارقام گندم تحت سطوح مختلف نیتروژن و آبیاری

به‌منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم گندم دیم، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1388-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری تکمیلی به‌عنوان فاکتور اصلی در 4 سطح (دیم و آبیاری در مراحل غلاف رفتن، گرده‌افشانی و پرشدن دانه)، کود نیتروژن خالص به‌عنوان فاکتور فرعی در 4 سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و دو رقم گندم دیم (سرداری و کراس البرز) در کرت فرعی فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاثیر آبیاری تکمیلی، سطوح نیتروژن و رقم بر عملکرد دانه معنی‌دار بود. بالاترین عملکرد دانه با آبیاری تکمیلی در مراحل گرده افشانی و غلاف رفتن به‌ترتیب با 362/2 و 352/0 گرم در مترمربع به‌دست آمد. بیشترین میزان پروتئین دانه در شرایط شاهد (دیم) حاصل شد. با آبیاری تکمیلی نسبت به شرایط دیم محتوای نسبی آب برگ و کلروفیل b افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه (337/0 گرم در مترمربع) با اعمال 50 کیلو گرم در هکتار نیتروژن به‌دست آمد. رقم کراس البرز عملکرد دانه و عملکرد پروتئین بیشتری نسبت به رقم سرداری داشت. با توجه به نتایج این آزمایش، اهمیت آبیاری تکمیلی در مرحله گرده‌افشانی و یا غلاف رفتن نسبت به دوره پرشدن دانه بیشتر بود. با آبیاری در این مراحل و همچنین با مصرف 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، عملکرد دانه و شاخص‌های فیزیولوژیکی گندم افزایش یافت.