اثر دوره های عدم دسترسی به میزبان در رفتار پارازیتیسم زنبور انگل واره تخم سن گندم Trissolcus grandis Thomson (Hym.: Scelionidae)

چکیدهسن گندم، eurygaster integriceps puton، مهم ترین آفت گندم و جو در ایران است. استفاده از عوامل کنترل بیولژیک که در بین آن ها انگل آواره های تخم نویدبخش ترین آن ها می باشند روش موثری برای مدیریت این آفت می باشد. استفاده بهینه از این عوامل مستلزم آگاهی از کارآیی آن ها در شرایط مختلف اکولژیک است با توجه به تقدم حضور انگل آواره ها در مزارع گندم در مقایسه با سن گندم در بهار، ریسک بالای رویارویی با دوره های نبود میزبان در آغاز فصل آن ها را تهدید می نماید. از این رو در این بررسی، اثر طول مدت عدم دسترسی به میزبان ازنظر میزان پارازیتیسم زنبورها مورد بررسی قرار گرفت. زنبور انگل آواره trissolcus grandis (thomson) (hym., scelionidae) که گونه غالب ایران است برای آزمایش انتخاب شد. بررسی در شرایط آزمایشگاهی (دمای ?c 1±25، رطوبت نسبی 10±50%، و دوره نوری 16 ساعت روشنایی به هشت ساعت تاریکی) با پنج تیمار شامل یک شاهد (دسترسی کامل به میزبان)، دسترسی یک روز درمیان، دوروز درمیان، هفته ای یک بار و دسترسی کامل پس از یک دوره محرومیت شش روزه در 15 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش دوره های عدم دسترسی به میزبان، میزان پارازیتیسم کاهش می‌یابد. درمورد جبران زادآوری از دست رفته در روزهای دسترسی، به جز تیمار دوم (دسترسی یک روز در میان) که در چند روز اول جبران زادآوری توسط زنبورهای جوان t. grandis کامل بود، درمورد بقیه تیمارها جبران صورت گرفته توسط زنبورهای پیر و جوان ناقص بود. واژه های کلیدی: جبران زادآوری، شایستگی ، عدم همزمانی، محرومیت از میزبان.