اثر اسانس ریزوم گیاه اویارسلام Cyperus rotundus L. بر شاخص های تغذیه‌ شپشه دندانه‌داربرنج Oryzaephilus surinamensis L. و لمبه گندم Trogoderma granarium Everts

چکیدهدر سال‌های اخیر، استفاده از مشتقات گیاهی مانند اسانس‌ها و عصاره‌های آن ها به عنوان جایگزین سموم شیمیایی برای کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش رفتار ضدتغذیه‌ای اسانس اویارسلام ارغوانی، cyperus rotundus l. روی شپشه دندانه‌دار برنج oryzaephilus surinamensis l.و لمبه گندم trogoderma granarium everts با استفاده از روش دیسک‌های آردی، تحت شرایط آزمایشگاهی(دمای 2± 27 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±65 درصد و تاریکی مداوم) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شاخص های تغذیه توسط اسانس تحت تاثیر قرار گرفته و با افزایش غلظت، نرخ رشد نسبی و نرخ مصرف نسبی غذا در هر دو حشره کاهش یافت. کارایی غذای خورده شده برای شپشه دندانه‌داربرنج و لمبه گندم به ترتیب از 80/7 و 18/6 درصد در شاهد به 05/3 و 68/3 درصد در بالاترین غلظت کاهش یافت. شاخص بازدارندگی تغذیه هر دو گونه نیز به ترتیب از 57/32 و 02/39 درصد در پایین‌ترین غلظت به 85/46 و 33/49 درصد در بالاترین غلظت افزایش یافت. براساس نتایج، اسانس به دو صورت ممانعت از تغذیه و سمیت پس از تغذیه، حشرات مورد آزمایش را تحت تاثیر قرار داد. این نتایج نشان می دهند که اسانس ریزوم اویارسلام می‌تواند به عنوان یک جایگزین مناسب احتمالی برای سموم شیمیایی، جهت محافظت از فرآورده های انباری در برابراین دو آفت مد نظر قرار گیرد.واژه‌های کلیدی: آفت انباری، اویارسلام، بازدارنده تغذیه، نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی.