بررسی اثر بیوکنترلی برخی از گونه‌های trichoderma روی paecilomyces formosus عامل بیماری سرخشکیدگی درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس

بیماری سرخشکیدگی درختان بلوط ناشی از paecilomyces formosus در حال تبدیل‌شدن به یک تهدید جدی برای جنگل‌های غرب ایران، به‌ویژه استان کرمانشاه است. تا کنون هیچ‌گونه اقدام کنترلی علیه این بیمارگر صورت نگرفته است. استفاده از سموم شیمیایی در این اکوسیستم‌های حساس توصیه نمی‌شود، بنابراین یافتن روش‌های کنترل بیولوژیکی پایدار و سازگار با محیط‌ زیست ضروری است. در این پژوهش اثر بیوکنترلی 9 گونه تریکودرما شامل trichoderma arundinaceum، t. asperellum، t. avecolar، t. brevicompactum، t. crassum، t. koningii، t. koningiopsis، t. longibrachiatum و t. virens روی p. formosus در آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه‌های t. virens و t. koningii  در آزمون کشت متقابل، t. virens  و t. brevicompactum در آزمون عصاره قارچی و t. brevicompactum، t. koningiopsis و t. longibrachiatum در آزمون ترکیبات فرار، بیشترین اثر را در کاهش رشد p. formosus داشتند. در بررسی آزمون بیماری‌زایی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه، تمام گونه‌های trichoderma به طور معنی‌داری باعث کاهش طول شانکر ناشی از p. formosus شدند. گونه‌های t. brevicompactum  و t. arundinaceum  موثرترین قارچ‌ها در کاهش طول شانکر ناشی از p. formosus  به ترتیب در آزمایشگاه و گلخانه بودند.

biocontrol efficacy of some trichoderma species against paecilomyces formosus, the causal agent of oak dieback in zagros forests

oak dieback disease caused by paecilomyces formosus is emerging as a serious threat to forests in western iran, particularly kermanshah province. to date, no management practices have been implemented against this pathogen. the use of chemical coumponds is not recommended in these sensitive ecosystems; therefore, finding sustainable and environmentally friendly biological control methods are essential. in this study, the biocontrol potential of nine trichoderma species (trichoderma arundinaceum, t. asperellum, t. avecolar, t. brevicompactum, t. crassum, t. koningii, t. koningiopsis, t. longibrachiatum, and t. virens) against p. formosus was evaluated under laboratory and greenhouse conditions. the results showed that t. virens and t. koningii had the greatest effect on reducing p. formosus growth in the dual culture assay, t. virens and t. brevicompactum in the fungal extract assay, and t. brevicompactum, t. koningiopsis, and t. longibrachiatum in the volatile compounds assay. in pathogenicity tests under laboratory and greenhouse conditions, all trichoderma species significantly reduced the length of p. formosus-induced cankers. trichoderma brevicompactum and t. arundinaceum were the most effective fungi in reducing the length of p. formosus-induced cankers in the laboratory and greenhouse, respectively.