ارزیابی مقاومت شیرپنیر galium aparine به علف‌کش‌های رایج در مزارع گندم غرب و جنوب غرب ایران

بروز مقاومت به علف‌کش‌ها در علف‌های هرز یکی از عوامل تهدید کننده امنیت غذایی بوده و در حال حاضر یکی از بزرگترین تهدیدها برای تولید غلات در ایران و بسیاری از مناطق جهان است. به این منظور، آزمایشی در سال‌ 1401 در دانشگاه کردستان جهت پی‌جویی مقاومت این علف‌ هرز به علف‌کش‌های رایج روی 38 توده شیرپنیر مشکوک به مقاومت مزارع گندم آبی غرب کشور شامل کامیاران، دهگلان، سقز، سنندج، ایلام و کرمانشاه انجام شد. پس از شکست خواب بذور، واکنش بذور به علف‌کش‌های توفوردی و تری بنورون متیل، در دُز توصیه شده بررسی گردید. سپس در دو آزمایش الف) دُز-پاسخ تحت تاثیر هشت دُز از علف‌کش‌های توفوردی و تری بنورون متیل و ب) مقاومت عرضی با استفاده از هشت علف‌کش ثبت شده مزارع گندم بررسی گردید. نتایج نشان داد که هیچ کدام از توده ها، به تری‌بنورون متیل مقاوم نبودند. چهار توده شیرپنیر مزارع شهرستان‌های مختلف به علف‌کش توفوردی، مقاوم بودند. نتایج حاصل از بررسی تاثیر سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در گندم روی توده‌های مقاوم به توفوردی نشان داد که همه آن‌ها به‌طور قابل توجهی به دو علف‌کش مزوسولفورون+ یدوسولفورون و مت‌سولفورون + سولفوسولفورون حساس‌تر هستند که نشان دهنده وجود مقاومت عرضی منفی در این توده‌ها می‌باشد. از دلایل وجود مقاومت عرضی منفی در توده‌های مقاوم به توفوردی، شایستگی به مراتب کمتر این توده‌ها، نسبت به توده‌های حساس است و از این ویژگی خاص می‌توان در مبارزه با علف‌های هرز مقاوم به توفوردی و استفاده از دو علف‌کش مزوسولفورون + یدوسولفورون و مت‌سولفورون + سولفوسولفورون به صورت استفاده تناوبی نام برد.

evaluation of the resistance of galium aparine to common herbicides in wheat fields of western and southwestern iran

the emergence of herbicide resistance in weeds is one of the factors threatening food security and is currently one of the biggest threats to cereal production in iran and many other regions of the world. to this end, a study was conducted in 2022 at the university of kurdistan to investigate the resistance of this weed to common herbicides on 38 populations of suspected-resistant galium aparine collected from irrigated wheat fields in western iran, including kamyaran, dehgolan, saqqez, sanandaj, ilam, and kermanshah. after breaking seed dormancy, the reaction of the seeds to the recommended doses of the herbicides 2,4-d and tribenuron-methyl (granstar) was examined. then, in two experiments: a) dose-response under the influence of eight doses of the herbicides 2,4-d and tribenuron-methyl, and b) cross-resistance using eight registered herbicides for wheat fields, the studies were conducted. the initial screening results showed that none of the collected populations resisted tribenuron-methyl. four populations of g. aparine collected from fields in different counties were resistant to the herbicide 2,4-d. the results from examining the effect of other herbicides used in wheat on the 2,4-d-resistant populations showed that they were significantly more sensitive to the two herbicides mesosulfuron+iodosulfuron and metsulfuron + sulfosulfuron, indicating the presence of negative cross-resistance in these populations. one of the reasons for the presence of negative cross-resistance in the 2,4-d-resistant populations is their significantly lower fitness compared to the sensitive populations. this particular characteristic can be used to manage 2,4-d-resistant weeds by alternating the use of the two herbicides mesosulfuron+iodosulfuron and metsulfuron+sulfosulfuron.