ارزیابی تاثیر ژنوتیپ‌های مختلف کلزا بر پارامترهای رشدی شته مومی کلم brevicoryne brassicae

کلزا brassica napus  یکی از دانه های روغنی مهم است که کشت و کار آن مورد توجه زارعین ایرانی قرار گرفته است. شته مومی کلم brevicoryne brassicae  یکی از آفات مهم کلزا در دنیا بوده و استفاده از ژنوتیپ های مقاوم، یکی از روش های اساسی کنترل این آفت می‌باشد. این بررسی به منظور ارزیابی مقاومت 21 ژنوتیپ کلزا نسبت به شته مومی کلم، در  شرایط گلخانه ) c0  2 ±27.5، rh % 10±60 و d10: l14( انجام گردید. برای ارزیابی آنتی‌بیوز ژنوتیپ‌ها، هر یک از ژنوتیپ های کلزا مورد مطالعه، در 10 گلدان (تکرار) بر اساس طرح کاملا تصادفی کاشته شد. نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیّت (λ)، طول مدت یک نسل(t)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیّت (dt) و طول دوره پیش از بلوغ شته مومی کلم در شرایط گلخانه ای ارزیابی گردید. نتایج تجزیه واریانس اختلاف آماری معنی‌داری را در سطح احتمال پنج درصد برای صفات مورد مطالعه در بین ژنوتیپ‌های کلزا نشان داد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته مومی کلم بر روی ژنوتیپ های geronimo و okapi به ترتیب 0.287 و 0.215 (روز/ماده/ماده) دارای بیشترین و کمترین مقدار بود. ژنوتیپ‌های okapi و geronimo به ترتیب کمترین 16.5 (نسل/ماده/ ماده) و بیشترین نرخ خالص تولید مثل شته مومی 36.75 (نسل/ماده/ماده) را دارا بود. در این آزمایش geronimo به عنوان حساس‌ترین و opera و okapi به عنوان مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها در قیاس با سایر ژنوتیپ‌های آزمایشی مشاهده گردید.

assessment the effect of different canola genotypes on cabbage aphid brevicoryne brassicae growth parameters

rapeseed brassica napus is one of the oilseed plants of interest to farmers in iran. cabbage waxy aphid brevicoryne brassicae is one of the important pests of rapeseed all of the world and one of the main methods to protect plants against aphids is using resistant genotypes. in order to evaluate the resistance of twenty-one canola genotypes to cabbage waxy aphid, a study was conducted (at 27.5 ± 2ºc, 60 ± 10% rh, 14l: 10d) under greenhouse conditions. to evaluate canola genotypes antibiosis, the genotypes were planted in pots in 10 replications based on a completely random design. net reproductive rate (r0), intrinsic increase rate (rm), finite increase rate (λ), mean generation time (t), doubling time (d) of the cabbage waxy aphid, and pre-mature period length were calculated in greenhouse conditions. the results of the variance analysis of studied data showed statistically significant difference at least at the probability level of five percentage (p ≤0.05). the intrinsic increase rate of cabbage aphid population on geronimo and okapi genotypes had the highest and lowest values of 0.287 and 0.215 (female/female/day), respectively. okapi and geronimo genotypes had the lowest (16.5 female/female/generation) and the highest net reproductive rate of cabbage aphid (36.75 female/female/generation), respectively. in this experiment, geronimo was observed as the most sensitive and opera and okapi as the most resistant genotypes in comparison with other experimental genotypes.