ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های سویا در مقابل نماتد سیستی سویا heterodera glycines

نماتد سیستی سویا heterodera glycines ، مهم‌ترین عامل کاهش محصول سویا glycine max  در اکثر مناطق زیر کشت آن در دنیا بوده و در ایران نیز در استان مازندران و گلستان گسترش دارد. در تحقیق حاضر واکنش تعداد 100 ژنوتیپ‌ و رقم سویا موجود در بانک بذر مرکز تحقیقات کاربردی شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی نسبت به نماتد سیستی سویا مورد ارزیابی قرار گرفت. ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دمای ثابت گلخانه بررسی شدند. نژاد جمعیت مورد بررسی نماتد سیستی سویا نیز با استفاده از ارقام افتراقی سویا تعیین و شناسایی شد. نتایج نشان داد که 12 ژنوتیپ‌ از جمله leflor، bedford وforrest به‌عنوان مقاوم، سه ژنوتیپ‌ chiquita،centennial  و cloud به‌عنوان نسبتاً مقاوم، 26 ژنوتیپ‌ به‌عنوان نسبتاً حساس و 59 ژنوتیپ‌ نیز از جمله essex، faur،clark  و رقم جی کا (jk) به‌عنوان ژنوتیپ کاملا حساس نسبت به نژاد شماره سه نماتد سیستی سویا شناسایی شدند. نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ‌ها را براساس صفات مقاومت به نماتد، دوره رسیدگی سویا، رنگ بذر و رنگ ناف به پنج گروه تقسیم کرد. بیشترین ژنوتیپ‌های حساس در گروه دوم و بیشترین ژنوتیپ‌های مقاوم در گروه سوم کلاستر قرار گرفتند. همچنین اکثر ژنوتیپ‌های مقاوم شناسایی شده از نظر دوره رسیدگی سویا در گروه‌های v و vi دوره رسیدگی قرار داشتند.

evaluation of soybean genotypes for resistance against soybean cyst nematode heterodera glycines

soybean cyst nematode (heterodera glycines) is the most important factor in reducing the yield of soybean crop (glycine max) in most of its cultivated areas in the world and is also spread in iran in mazandaran and golestan provinces. in the present study, the reaction of 100 genotypes and soybean cultivars in the seed bank of oilseeds research and development company to soybean cyst nematode was evaluated. genotypes were studied in a randomized complete block design with three replications under constant greenhouse temperature conditions. the race of soybean cyst nematode population was determined and identified using differential soybean cultivars. the results showed that 12 genotypes among leflor, bedford and forrest as resistant ; three genotypes including chiquita, centennial and cloud as moderately resistant ; 26 genotypes as moderately sensitive and 59 genotypes namely essex, faur and clark in addition susceptible check (jk cultivar) as highly sensitive genotype to race 3 of soybean cyst nematode were identified. the results of cluster analysis based on nematode resistance, maturity group, seed color and umbilical color divided the genotypes into five groups. the most susceptible genotypes were in the second cluster group and the most resistant genotypes were in the third cluster group. also, most of the resistant genotypes in terms of soybean maturity group belonged to groups v and vi of the maturity group.