تنوع قدرت تهاجمی جدایه های sclerotinia sclerotiorum و s. minor در استان آذربایجان غربی و برهمکنش اختصاصی لاین های آفتابگردان با جدایه های این بیمارگرها

پوسیدگی اسکلروتینیایی یقه ساقه و ساقه که توسط قارچ های sclerotinia sclerotiorum و s. minor ایجاد می شود، یکی از بیماری های مخرّب و مهم آفتابگردان است. استفاده از ارقام مقاوم به عنوان مهم ترین روش کنترل این بیماری در نظر گرفته می شود، ولی بکارگیری و توسعه ی این ارقام، مستلزم وجود اطلاعاتی در زمینه ی قدرت تهاجمی بیمارگر در منطقه و برهمکنش جدایه های قارچ با ژنوتیپ های میزبان است. در این تحقیق ابتدا قدرت تهاجمی 15 جدایه s. sclerotiorum و 14 جدایه s. minor جمع آوری شده از مزارع آفتابگردان در مناطق مختلف استان آذربایجان غربی، روی رقم فرّخ بررسی شد. قدرت تهاجمی جدایه های s. sclerotiorum از کم تا زیاد متغیر بود ولی تنوع قدرت تهاجمی کمی در بین جدایه های s. minor مشاهده شد و اغلب آنها بسیار مهاجم بودند. سپس برهمکنش بین سه جدایه منتخب از هر گونه قارچ و 40 لاین آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت. مقاومت اختصاصی جدایه نسبت به دو بیمارگر در بعضی از لاین های مورد بررسی شناسایی گردید و دو لاین 15031 و ensat-699 نسبت به هر سه جدایه s. minor مقاوم بودند. در بین لاین های مقاومی که در این تحقیق شناسایی شد، لاین ایرانی 110 با مقاومت به دو جدایه از هر کدام از دو گونه بیمارگر و نیز میانگین آلودگی کلّ (79/44%) کم، جزو مقاوم ترین لاین ها بود. از منابع مقاومت جدید که در این تحقیق شناسایی شد، می توان در برنامه های به نژادی آفتابگردان استفاده کرد و با ترکیب مقاومت های اختصاصی جدایه، ارقامی با طیف مقاومت وسیع نسبت به هر دو بیمارگر ایجاد نمود.