مقایسه معیارهای کودکان برای انتخاب کتاب براساس کتاب‌های پرخواننده کودکان، نظرات کودکان و مربیان کانون پرورش فکری

ادبیات کودکان با توجه به نیازهای مخاطبان آن شکل می‌گیرد. نویسنده کودک باید ویژگی‌ها، نیازها و علایق مخاطب را بشناسد. این شناخت، از طریق مطالعه درباره کودک، بررسی کتاب‌های مورد علاقه‌ کودکان و نظرسنجی از آنان و کسانی که با آنان سروکار دارند، به وجود می‌آید. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کتاب‌های پرخواننده کودکان، نظرسنجی از کودکان و مربیان ایشان، به‌منظور یافتن ویژگی‌های کتاب مطلوب از دیدگاه کودکان است و در پایان مقایسه‌ای میان دیدگاه‌ها و مشخصات کتاب‌ها صورت گرفته است. در مرحله نخست، به روش میدانی و حضور در کتابخانه‌های کانون پرورش فکری به استخراج پرخواننده‌ترین آثار کانون دربازه زمانی (1385-1395) پرداخته شد و تحلیل آثار به روش تحلیل محتوا صورت گرفت. در مرحله دوم، دو پرسشنامه محقق‌ساخته از کودکان (6-12ساله) و یک پرسشنامه برای مربیان کودک تنظیم شد و پس دریافت پاسخ‌ها، مقایسه‌ای میان دیدگاه‌های کودکان و مربیان کودک، انجام گرفت.  براساس پاسخ‌های مندرج در پرسشنامه کودکان، می‌توان گفت کودکان می‌خواهند از کتاب‌شان بیاموزند و لذت ببرند و در عین حال که برای فهمیدن تلاش ذهنی می‌کنند، زبان کتاب را بفهمند. درحقیقت، یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای ترویج کتاب‌خوانی و علاقه‌مند کردن کودکان به خواندن، ارتقای کیفیت کتاب‌های کودکان و نوجوانان براساس نیازها و علایق ایشان است.

a comparison of children’s criteria for book selection based on children’s most read books, children’s opinions, and educators of intellectual development center

children’s literature is formed according to the needs of its audience. the author writing for children must know the characteristics, needs and interests of the audience. this information is achieved through studying about children, examining children’s favorite books, and surveying of children and those dealing with them. the present study aims to investigate the most read children’s books and to survey children and their educators in order to find the characteristics of the desirable book from the children’s viewpoint; and at the end, a comparison is made between these views and features of the books. in the first stage, the most read works of the intellectual development center during 2006-2016 were extracted through the field method and attendance in the libraries of the center, and the works were analyzed using the content analysis method. in the second stage, two researcher-made questionnaires for 6-12-year-old children and a questionnaire for children’s educators were administered. after receiving the answers, a comparison was made between the views of children and their educators. based on the answers obtained from the children’s questionnaire, it is concluded that children want to learn and enjoy their books while making a mental effort to understand the language of the books. in fact, improving the quality of children’s books based on their needs and interests is one of the most important ways to promote book reading and to make children interested in reading.