بررسی اثربخشی آموزش فلسفه بر پرورش استدلال و خلاقیت دانش‌آموزان (مورد مطالعه: دختران مقطع متوسطه اول شهر ایلام)

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش فلسفه بر پرورش مهارت‌های استدلال و خلاقیت دانش‌آموزان دختر متوسطه اول بود. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعةآماری کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه اول شهر ایلام در سال تحصیلی 1399-1400 می‌باشد (4850 نفر). نمونه پژوهش 40 نفر از این دانش‌آموزان است که طبق نرم‌افزار جی‌پاور به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شده‌اند، ابتدا از دو منطقه آموزش و پرورش شهر ایلام یک منطقه و از بین مدارس متوسطه اول دخترانه یک مدرسه و سپس از بین دانش‌آموزان 40 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 9 جلسه یک ساعته، تحت آموزش فلسفه به وسیله داستان‌های فلیپ‌کم قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه خلاقیت عابدی (1363) و پرسشنامه استدلال تامسون (2005) استفاده شده است. جهت تحلیل داده‌ها، آزمون کواریانس چند‌متغیره و آزمون t به کار گرفته شده‌ است. یافته‌های پژوهش نشان داد که آموزش فلسفه بر افزایش خلاقیت و استدلال دانش‌آموزان موثر بوده است. آموزش فلسفه موجب بالارفتن قدرت پردازش اطلاعات می‌شود و تمرکز دانش‌آموزان را بر ابعاد مختلف یک مسئله بالا می‌برد، در نتیجه می‌تواند خلاقیت و استدلال را در آنها بالا ببرد.

investigating the effectiveness of teaching philosophy on the development of students’ reasoning and creativity (case study: female junior high school students in the city of ilam)

the present study aimed to investigate the impact of teaching philosophy on the reasoning and creativity of female junior high school students. the research method was quasi-experimental with a pre-test and post-test design and a control group. the statistical population included all female students in junior high schools of the city of ilam in the academic year 2021-2022 (4850 people). the statistical sample included 40 female students who were selected by multi-stage cluster random sampling method using the g-power software. first, one district from the two educational districts of ilam, and then one school from among the girls’ junior high schools was selected, and then 40 students were selected and randomly assigned to two experimental (20 people) and control (20 people) groups. the teaching process for the experimental group was implemented during 9 one-hour sessions with philip cam stories, and the control group did not receive any training in this regard. the research instruments were abedi’s creativity questionnaire and thomson’s reasoning questionnaire. multivariate analysis of covariance and t-test were used to analyze the data. the obtained results indicate that teaching philosophy has been effective in increasing students’ reasoning and creativity. teaching philosophy increases the power of information processing in students and enhances their concentration on different aspects of a problem, and can hence increase students’ reasoning and creativity.