اشارات تربیتی الگوهای برنامه‌درسی دوره پیش‌دبستانی (با تاکید بر محورهای عاملیت کودک، ماهیت و راهبردهای یاددهی- یادگیری، و صلاحیت حرفه‌ای مربیان)

هدف این مقاله، بررسی الگوهای مشهور برنامه‌درسی دوره پیش‌دبستان در سه محور؛ توجه به عاملیت کودک، ماهیت و راهبردهای یاددهی-یادگیری، و صلاحیت حرفه‌ای مربیان است. به نظر می‌رسد این محورها از وجوه ممیزه الگوهای توسعه یافته از الگوهای توسعه نایافته برنامه درسی دوره پیش دبستان هستند. بدین منظور، مقاله حاضر این محورها را در الگوهای رجیو امیلیا، های اسکوپ، تی واریکی، و سوئدی، با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوای کیفی از نوع استفرایی مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های این تحقیق در محور نخست، حاکی از تحقق جلوه‌هایی از عاملیت کودک مانند نگاه به کودک به عنوان موجودی منحصربه‌فرد، شایسته و توانمند، و تدارک زمینه‌هایی جهت بروز و شنیدن صدای کودک، در این الگوها است. در محور دوم نیز ماهیت یادگیری مبتنی بر ادراک چشم‌انداز کودک و سبک یادگیری و پیشرفت او، مشارکت فعال وی در امر یادگیری و تعامل با بزرگسالان در ساخت معنا و دانش خویش، رویت‌پذیری یادگیری کودک برای وی، و راهبری او به‌سوی یادگیری مادام‌العمر است. لذا راهبردهای یاددهی-یادگیری نیز بر رویکردهای مشارکتی و ارتباطی، اکتشافی، تجربی، پروژه محور، فعال و خلاق مبتنی است. با توجه به محور سوم نیز  اغلب الگوهای مورد بررسی  بر احراز صلاحیت حرفه‌ای مربیان در ابعاد مختلف فردی، اخلاقی، اجتماعی و حرفه‌ای تاکید می‌کنند.

educational hints of preschool curriculum models in the axes of child agency, nature and strategies of teaching-learning, and professional competence of educators

the purpose of this article is to examine the famous patterns of preschool curriculum in threeareas; attention to the child agency, the nature and strategies of teaching-learning, and the professional competence of educators that seems to distinguish the developed models from the less developed models of the preschool curriculum. to this end, the present article using the method of description and philosophical analysis explores these axes in reggio emilia, high/scope, swedish and te whãriki (t/w) patterns. findings of the research in the first axis is indicating the realization of manifestations of child agency such as viewing to the child as a unique, competent and capable being, and to provide some grounds for hearing the child’s voice in these patterns. in the second axis, the nature of learning is based on the perception of the child’s perspective and her/his learning style, child’s active participation in learning and interaction with adult in meaning-making and constructing of knowledge, the making visible of child’s learning and the guidance of him/her towards lifelong learning. therefore, teaching-learning strategies are based on participatory and communicative, exploratory, experimental, project-oriented, active and creative approaches. also according to the third axis, the most of the studied models emphasis on the professional qualifications of educators in various personal, moral, social and professional dimensions.