خوانش فبکی داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی

فلسفه برای کودکان (فبک)، برنامه‌ای نوین در عرصۀ تعلیم و تربیت است که متیو لیپمن آمریکایی در اواخر دهۀ 1960 میلادی آن را پایه‌ریزی کرد. هدف این برنامه آموزش مهارت تفکر به کودکان است. در برنامه فلسفه برای کودکان، داستان، نقشی اساسی دارد و ابزار اصلی آموزش مفاهیم فلسفی و مهارت‌های فکری است. مبدعان و اندیشمندان این برنامه برای اجرا و گسترش برنامۀ خود، داستان‌هایی خاص و متفاوت با داستان‌های معمولی نوشته‌اند که دارای سه شاخصۀ غنای ادبی، فلسفی و روان‌شناختی است. برخی از منتقدان این برنامه بر این باورند که کارآیی داستان‌های فبک در کشورهای گوناگون، در گرو تناسب آن‌ها با معیارهای اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی کشورهاست. در این جستار که با روش توصیفی تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای صورت می‌گیرد، غنای ادبی، فلسفی و روان‌شناختی داستان ماهی سیاه کوچولو، نوشتۀ صمد بهرنگی، بررسی شده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که این داستان در هر سه شاخصه، غنای بالایی دارد؛ هر چند که ضعف‌هایی هم در آن دیده‌می‌شود. با اصلاح این ضعف‌ها، داستان ماهی سیاه کوچولو قابلیت خوانش و استفاده در برنامۀ فبک را پیدا خواهدکرد و سبب غنای متون این برنامه، جهت بومی‌سازی آن در کشور، خواهدشد.

P4C Reading of Little Black Fish (Mahi Koucholou-ye Siyah) by Samad Behrangi

Philosophy for children (P4C) is an innovative program in training and nurturing which has been founded by American Mather Lippman in late 1960s. It mainly aims to teach thinking ability to children. In P4C, story plays an essential role which is considered as the main training tool for philosophical contents and thinking ability. Trying to conduct and expand their programs, the thinkers of this program have written various unique stories which possess literal, philosophical and psychological richness. Some critics believe the efficiency of such stories in different countries depends on their relevance to the moral criteria and cultural values of countries. The present study which is a kind of descriptiveanalytical one based on library sources aims to analyze literal, philosophical and psychological richness of Little Black Fish (Mahi Koucholouye Siyah) by Samad Behrangi. The findings reveal this story has high richness in terms of the three criteria, although there are some weaknesses. Correcting these weaknesses, Little Black Fish (Mahi Koucholouye Siyah) can be read and used in P4C program leading to richness of this program in order to be localized in that country.