شناسایی ابعاد و مولفه‌های توسعه تفکر پژوهشی دانش‌آموزان در دوره‌های تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های توسعه تفکر پژوهشی دانش آموزان در دوره های تحصیلی و با رویکرد کیفی و استفاده از راهبرد پدیدارشناسی انجام شد. بر اساس نمونه گیری هدفمند و تا حصول اشباع نظری، 13 نفر از متخصصان حوزه ی تعلیم و تربیت به مشارکت دعوت شدند. داده ها به کمک مصاحبه ی نیمه ساختار یافته گردآوری و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شدند. برای بدست آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان  غیرشرکت کننده در پژوهش استفاده شد. ابعاد و مولفه های شناسایی شده در قالب 36 کد باز و 5 کد محوری: نگرش معلم، فضای آموزشی مناسب، تشریک مساعی، قابلیت های محیطی و خودراهبری دانش آموزان تبیین شدند. مطالعات ما نشان داد که توسعه تفکر پژوهشی دانش آموزان در دوره های تحصیلی، نیاز به داشتن معلمانی فکور و پژوهشگر، امکانات آموزشی مناسب، گسترش فرهنگ تفکر، پژوهش و همکاری، برقراری ارتباطات موثر با امکانات محیطی خارج از محیط مدارس و دانش آموزانی فعال و با انگیزه دارد.

Identifying Dimensions and Components of the Development of Students’ Research Thinking through Education Courses

Using a qualitative approach and a phenomenological research design, the current study aims to identify the dimensions and components of the development of students’ research thinking through education courses. Based on the purposive sampling technique as to reach a theoretical saturation point, a number of 13 specialists in the field of education were invited to participate the research. Data were collected through semistructured interviews and analyzed by the application of content analysis. To obtain research validity and reliability, individual participant and nonparticipant experts were reviewed. The dimensions and components identified were explained in the form of 36 open codes and five axial codes consisting of teacher attitudes, appropriate educational environment, collaboration, environmental capabilities, and students’ selfdirection. Our findings show that the development of students’ research thinking in education courses requires thoughtful and researchminded teachers, appropriate educational facilities, creating culture of thinking, research and cooperation, establishing effective communication with facilities outside the school environment, and active and motivated students.