بررسی اثرات کوتاه‏مدت اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها بر وضعیت کشاورزی روستاییانِ شهرستان نی‏ریز (مطالعه موردی: دهستان آباده طشک)

اعطای یارانه یکی از سیاست‌های اقتصادی است که با هدف حمایت از تولیدکنندگان یا مصرف‎کنندگان به شیوه‎های متفاوتی در بسیاری از کشورها به اجرا درمی‎آید. این تحقیق تاثیر اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‎ها بر هزینه و درآمد کشاورزان روستایی در شهرستان نیریز از توابع استان فارس در کوتاه‏مدت را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، توصیفی بوده و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه و به روش پیمایشی گردآوری شده است. بدین منظور، 25 سوال در طیف لیکرت پنج سطحی در پرسشنامه قرار داده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان، و پایایی آن با استفاده از پایلوت تست و محاسبه آلفا کرونباخ (88/0) تایید شد. جامعه آماری شامل 1468 خانوار کشاورز بود و 264 نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از آزمون‏های t (مستقل و وابسته) و فریدمن برای تشخیص همبستگی میان متغیرهای تحقیق صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‎دهد که: اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‎ها – حداقل در کوتاه‏مدت- بطور معنی‏داری منجر به افزایش هزینه‎ها و کاهش درآمدها شده است. مقایسه هزینه‎های تولید با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد که به جز هزینه تولید گندم، هزینه‎ تولید ذرت و جو بعد از هدفمندی یارانه‎ها با احتمال 99 درصد بیشتر از قبل بوده است. همچنین، مقایسه درآمد حاصل از چهار محصول در دو دوره نشان داد به جز درآمد حاصل از کشت کلزا، درآمد سایر محصولات به طور معنی‎داری در بعد از هدفمندسازی نسبت به قبل کاهش یافته است. به دلیل افزایش هزینه های سوخت، ماشین‏آلات و نهاده‏ها بعد از هدفمندسازی، طبق آزمون فریدمن، شاخص استفاده از نهاده‏ها و ماشین‏آلات با میانگین رتبه‏ای 08/3 از مطلوبیت عددی برخوردار بوده و نشان دهنده‏ی به کارگیری حساب شده و کارآمد این نهاده‏ها است.