بررسی جایگاه شهر مسجدسلیمان در نظام سلسله مراتب شهریِ استان خوزستان (1355 تا 1385)

بررسی جایگاه یک شهر در نظام فضایی شبکه شهری پیرامون خود نه تنها یاریگر متخصصین جهت درک فراز و نشیب های حیات شهر و محیط پیرامون آن است بلکه می تواند زمینه ای برای تنظیم روابط سلسله مراتبی سکونتگاه ها و برنامه ریزی جهت انتظام فضایی در شبکه شهری مورد مطالعه باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تعادل نظام سلسله مراتب فضایی سکونتگاه های شهری استان خوزستان و روند تحولات شهر مسجدسلیمان در نظام فضایی مذکور در یک دوره زمانی 30 ساله انجام شده است. پژوهش به شیوه کمی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و داده های آماری انجام شده و برای تجزیه و تحلیل داده های فوق از طبقه بندی های جمعیتی و مدل های ارزیابی کمی شامل شاخص نخست شهری، قاعده آنتروپی، مدل رتبه- اندازه، ضریب کشش پذیری و ضریب مکانی استفاده شده و سپس به تحلیل و ریشه یابی داده ها پرداخته است. نتایج نشان می دهد در طبقه شهرهای میانی و کوچک خوزستان تعادل نسبی حاکم است اما با افزایش پدیده نخست شهری تعادل در کل نظام فضایی شبکه شهری این استان تضعیف شده است. همچنین تعریف نشدن نقش مسجدسلیمان پس از اتمام منابع نفتی موجب تضعیف جایگاه آن در نظام سلسله مراتب فضایی شبکه شهری خوزستان شده و در صورت ادامه این روند و مهاجرت های پیامد آن موجب دامن زدن به کاهش تعادل در این شبکه خواهد شد.