سنجش و تحلیل شاخص‌های توسعه مسکن روستایی (مورد مطالعه: روستاهای استان تهران)

توسعه روستایی از عوامل مختلفی نشات می‌گیرد که یکی از آن‌ها مسکن مطلوب است که یکی از شاخص‌های تعیین کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی نیز می‌باشد، بنابراین برنامه‌ریزی برای مسکن روستایی به‌عنوان یکی اجزای اصلی نظام سکونت گزینی امری ضروری می‌باشد. یکی از راه‌های مهم آگاهی از وضعیت مسکن در فرایند برنامه‌ریزی روستایی، استفاده از شاخص‌های مسکن است این شاخص‌ها بیانگر وضعیت کمی و کیفی مسکن روستایی در هر مقطع زمانی است. پژوهش حاضر از  نوع کاربردی توسعه‌ای و ازنظر روش توصیفی تحلیلی بوده که با هدف بررسی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن مناطق روستایی استان تهران انجام‌شده است. آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮردﻧﻴﺎز از ﺳﺮﺷﻤﺎری ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻔﻮس و ﻣﺴﻜﻦ 1395 مربوط به استان تهران استخراج گردیده و سپس 19 شاخص اصلی با بهره‌گیری از اصول آماری شاخص سازی و داده‌پردازی در 52 شاخص مسکن روستایی، ترکیب و استنتاج گردیده‌اند و  با استفاده از روش تحلیل عاملی مهم‌ترین عوامل موثر در وضعیت مسکن روستایی تعیین‌ شده‌اند. در مرحله بعد با بهره‌گیری از روش ویکور مناطق روستایی شهرستان‌های استان ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های مسکن رتبه‌بندی و سطح‌بندی شدند. یافته‌های پژوهش حاصل از تحلیل عاملی، بیانگر تقلیل شاخص‌های مورد مطالعه به چهار عامل است که جمعاً 93.67 درصد از واریانس را دربر می‌گیرند. در بین 4 عامل استخراج‌شده، عامل رفاهی به‌تنهایی 59.79 درصد واریانس را پوشش می‌دهد. که تاثیرگذارترین عامل در مطالعه است. نتایج به‌دست‌آمده از مدل ویکور جهت رتبه‌بندی مناطق روستایی تهران بر اساس شاخص‌های مورد بررسی حاکی از آن است که شهرستان شمیران با مقدار q (0.98) در رتبه نخست و شهرستان‌های قدس و ملارد نیز با مقدار  q(0.20 و 0.19) در رتبه آخر قرارگرفته‌اند.

Measurement and analysis of rural housing development indicators (Case study: Tehran province)

Rural development comes from several factors, one of which is desirable housing. One of the important ways of knowing the housing situation in the rural planning process is the use of housing indices. These indicators represent the quantitative and qualitative status of rural housing at any time. The present research is an applieddevelopmental and descriptiveanalytic method with the aim of evaluating the quantitative and qualitative indices of housing in rural areas of Tehran province using quantitative models such as factor analysis and viik technique. Among the 52 rural housing indicators, the 18 indicators of housing index were used for statistical analysis. The research findings from factor analysis indicate that the indexes are reduced to four factors, which include 93/67of the variance. Among the four extracted factors, the welfare factor alone covers 59/89of the variance. Which is the most influential factor in the study. The results of the viquor method for ranking the rural areas of Tehran according to the survey indices indicate that the city of Shemiran with the highest Q (0.98) ranked first and the cities of Qods and Malard with Q (0.20 and 0.19) Are in the last rank.