شناسایی مولفه‌های موثر بر پیدایش و توسعه دانشگاه نسل چهارم: تحلیل کیفی دیدگاه خبرگان دانشگاهی

کسب اعتبار بین‌المللی و اثرگذاری محلی منطقه‌ای از راهبردهای اصلی دانشگاه نسل چهارم است، پاسخگویی به مسائل و چالش‌های جامعه و سایر نهادهای اجتماعی نیز از ماموریت‌های محوری آن است. لذا، هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تعیین مولفه‌های موثر بر پیدایش و ارتقای دانشگاه‌های نسل چهارم بوده است. روش تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوا بود. به‌منظور گردآوری اطلاعات از فن مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده شد. داده‌ها از طریق کدگذاری و تحلیل محتوای مضامین مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. نمونه‌گیری به روش هدفمند انجام شد. حجم نمونه‌ها نیز بر اساس قاعده «اشباع نظری» به تعداد 15 نفر از خبرگان و صاحب‌نظران نظام آموزش عالی تعیین شدند. نتایج بیانگر این است که مولفه‌های اصلی در ارتقای دانشگاه نسل چهارم عبارت از: نیروی انسانی متعهد، پاسخگویی، توسعه دانش اجتماعی، حفظ استقلال دانشگاهی و منابع مالی مستقل، توسعه تعاملات، ایجاد ساختار انعطاف‌پذیر، داشتن فرهنگ سازمانی نوآورانه، مدیریت دانشگاه حساس به جامعه، نیازسنجی، استقرار نظام تنظیم کیفیت خدمات، توسعه فناوری و نوآوری می‌باشند. بنا به یافته‌های این مطالعه، تقویت مولفه‌های موثر در پیدایش و شکل‌گیری دانشگاه نسل چهارم ضروری است. براین‌اساس، مسئولان نظام آموزش عالی کشور باید زمینه لازم جهت تحقق این مهم را فراهم نمایند. این امر باتوجه‌به بافتار محلی و میزان آمادگی دانشگاه‌ها، می‌تواند متفاوت باشد و در درون خود الگوهای متفاوتی از جامعه‌گرایی را خلق کند. درهرحال، دانشگاه‌ها باید ازنظر زیرساخت‌های فکری و مدیریتی مهیا باشند.

efective Dimensions and Components of the Promotion of the fourth generation University: Qualitative analysis viewpoint of higher educationsystem’s experts

Gaining international validity and localregional impact are the main strategies of the University of Fourth Generation. Dealing with issues and challenges of society and other social institutions is also its axial mission. Therefore, the main objective of this research was to identify and determine the components affecting the emergence and promotion of the fourth generation universities. The method of qualitative research was content analysis. In order to collect information, semistructured interview technique was used. Data were analyzed by encoding and analyzing the content of the themes. Sampling was done by purposeful method. The sample size was also based on the rule of “theoretical saturation” by 15 people and the experts of higher education system. The results indicate that the main components in the promotion of the university of the fourth generation are committed human resources, responsiveness, development of social knowledge, maintaining academic independence and independent financial resources, development of interactions, creating a flexible structure, innovative organizational culture, susceptible university management to the community, the needs, deployment of service quality regulations, technology development and innovation. According to the findings of this study, strengthening effective components in the emergence and formation of the university of the fourth generation is essential. Accordingly, officials of the country’s higher education system should provide the ground for realizing this important. This can vary according to the local context and readiness of universities, and within themselves create different patterns of society. However, universities should be provided in terms of intellectual and management infrastructure.