جستاری بر ویژگی های معماری ایرانی - اسلامی و هنرهای قدسی مبتنی بر تعالی معماری

معماری از جنس «حکمت» است. معماری خالق مکان قدسی در طول هزاره‌ها بوده و معمار سعی بر آن داشته به وسیله آن نوعی تجلی حقیقت را بر روی کره خاکی بنا نهد. امر قدسی حکایت از تجلی عوالم برتر در ساحت‌های نفسانی و مادی هستی است. منبع الهام امر قدسی، عالم حقیقت است که فوق ساحت روانی یا عالم نفس قرار دارد. از آنجا که معماری قدسی از ساحت معنا به وجود می‌آید؛ هنری معنوی است. چندی است که پژوهش در باب هنر معنوی و در پی آن معماری قدسی از سوی اندیشه‌ورانی چون: نصر، بورکهارت و... دنبال شده که حاکی از اهمیت این امر مقدس در زمینه معماری است. معماری ایرانیاسلامی دو اصل هنر و رفتار توام با معنویت را در خود جای داده است که بخش دوم به مراتب بالاتر و حائز اهمیت است. روش تحقیق در این نوشتار از سویی در عرصه عظیم روش کیفی با کاربست استدلال منطقی گنجانده می‌شود و از سمتی دیگر، در چارچوب تشریحی محدود می‌شود. هدف پژوهش نحیف در دست، در راستای بررسی جایگاه امر قدسی در معماری و مرور اندیشه‌ها در کالبد بناهای شکوهمند گذشته ایرانیاسلامی؛ همچنین بازخوانی اهمیت اخلاق توام با معنویت در معماری اسلامی، به رشته تحریر درآمده است. می‌توان گفت که درک رابطه میان ذات و ماهیت هر پدیده، اساسی‌ترین لازمه آشنایی یا درک معماری اسلامی می‌باشد و این درک نیازمند آمادگى روحى خاصى است؛ و اگر کسى بسیار اهل تامل همراه بااخلاق معنوی باشد، از راز عمیق وجود آگاه خواهد شد.

An Essay on IslamicIranian Architecture and Sacred Art Features in Terms of Architectural Excellence

Architecture is made of "wisdom". Architecture has been the creator of sacred place over the millennia; thereby an architect has tried to build a manifestation of the truth on the earth. The sacred affair indicates the high realms apparition in spiritual and material existence. The inspiration of the sacred affair is the universe that is beyond the mental or physical realms. Since sacred architecture emerges from the field of meaning, it is a spiritual art. Research in the area of sacred art and the following sacred architecture has been pursued by thinkers such as Nasr, Burckhardt and others that suggests the importance of this sacrament in the field of architecture. The IranianIslamic architecture embraces two principles of art and spiritual behavior; that the latter is of higher importance. The research method in this article falls within qualitative methods by applying logical reasoning, and on the other hand within the exploratory area. The purpose of this trivial study is to examine the place of the sacred affair in architecture and the glorious monuments of IranianIslamic history; and to review the importance of ethics coupled with spirituality in Islamic architecture. One could say that in understanding the relationship between the nature and the essence of the phenomenon, the basic requirement is knowledge of Islamic architecture that requires a special mental preparation and understanding; if someone contemplates deeply and has spiritual behavior, that person will become aware of the deep secret of being.