مساله اتحاد عاقل و معقول در چنبره تعالیِ تفکرِ سینوی

مساله اتحاد عاقل و معقول یکی از مسایل مهم و بحثانگیز در طول تاریخ تفکر فلسفی بوده است که برخی از در انکار و برخی از سر اقبال بر آن وارد شدهاند. ابن سینا از کسانی است که دو نگاه به این مساله داشته است و از یکی به اثبات آن پرداخته است و از نگاه دیگر به انکار آن. حال آنچه مطرح میگردد این است که آیا در آرا این فیلسوف بزرگ تذبذب و تناقض وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال، پاسخهای گوناگونی ارایه شده است. آنچه نگارنده بر آن است این است که با تفکیک این دو نگاه به مساله، تناقض مورد توهم برطرف میگردد. این دو نگاه یکی نگاه مشایی به مساله و دیگری نگاه متعالی به آن است. نگارنده به «تعالی در تفکر سینوی» قایل بوده و بر آن است که در گذار شیخ از تفکر مشایی به تفکر متعالیه، نگاه ابن سینا به مسایل تعالی یافته است. یکی از این موارد مساله اتحاد عاقل و معقول است. در این مقاله شواهدی از آثار ابن سینا بر این مطلب ارایه شده و شیخ از قایلان به اتحاد عاقل و معقول تلقی شده است.