تبیین پارادوکس «تعالی و انکار تعالی»برهمن در اوپانیشادها

دربارۀ متعالی بودن یا حلولی بودن «برهمن» اوپانیشادها ، تفسیرهای متفاوتی ارائه شده است. طیفی بر این باور هستند که اوپانیشادها به نوعی بازگشت از جهان به درون آدمی است و گذر از آرای مشرکانه به آرای وحدت گرایانه در هند است. در مقابل، گروهی از همه خدایی و حلول برهمن در اوپانیشادها سخن می گویند. همچنین، «برهمن» به روایت اوپانیشادها گاهی به اوصاف پدیده های این جهانی متصف می شود و زمانی متعالی از هر اسم و وصف و شناختی معرفی می شود. پرسش نگارنده این است: پارادوکس تعالی و انکار تعالی برهمن را چگونه می توان تبیین کرد؟  نتایج این پژوهش عبارت است از: یکم. در اوپانیشادها ما با تعالی صرف برهمن روبرو نیستیم و مدام تعالی برهمن اثبات و انکار می شود. این پدیدةبظاهرتناقض آمیز در اوپانیشادها را می توان با تفکیک دو مقام ذات و فعل یا تفکیک دو ساحت باطن و ظاهر برهمن برطرف کرد؛ دوم. برهمن در مقام ذات برخوردار از همة گونه های تعالی بجز تعالی وجودی است و در همین برهمن در مقام فعل، همة گونه های تعالی نفی می شود و آنچه اثبات می شود حضور است نه حلول؛ سوم. نام ها و ویژگی های شایع و رایجی را که میان ما مرسوم است نمی توان بر برهمن اطلاق کرد چون برهمن نامتناهی است و نام ها و ویژگی های رایج، تعین بخش و محدود کننده است و قاعدتاً برهمن باید رها و متعالی از این امور تقیدبخش باشد.

explanation of the paradox of sublimeness and denial of sublimity of brahman in the upanishads

different interpretations have been given about the transcendence or dissolution of the brahman of the upanishads. there are some who believe that: upanishads are a kind of return from the world to the inner person and it is a transition from polytheistic views to unificationist views in india. on the other hand, a group speaks of all divinity and dissolution of brahman in the upanishads. also, according to the upanishads, brahman is sometimes described as the phenomena of this world, and sometimes it is introduced as superior to any name, description, or cognition. the writer’s question is: how can the paradox of exaltation and denial of brahman be explained? the results of this research are: 1. in the upanishads, we are not faced with the mere supremacy of brahman, and the supremacy of brahman is constantly proved and denied. this apparently contradictory phenomenon in the upanishads can be resolved by separating the two positions of essence and verb, or separating the inner and outer realms of brahman; second. brahman in the position of essence has all kinds of transcendence except existential transcendence, and in this same brahman, in the position of action, all kinds of transcendence are negated, and what is proved is presence, not solution; third. common names and characteristics that are common among us cannot be applied to brahman because brahman is infinite and common names and characteristics are determinative and limiting, and as a rule, brahman should be abandoned and the supreme being of these matters is binding.