تاثیر مبانی وجودشناختی ملاصدرا در درک برخی معارف دین اسلام

کارکرد هرمنوتیک و تفسیر عقلانی معارف ِ دین با رویکرد وجودشناسی از اساسی ترین کارکردهای فلسفۀ ملاصدرا می باشد. مسئلۀ اصلی این جستار چگونگی درک معارف دین با ادلۀ فلسفی از منظر ملاصدرا است. در این نوشتار تلاش شد به تبیین نظریات ایشان در درک معارف دین بر مبنای اصول ویژه وجود شناسی ازجمله:  اصالت وجود، تشکیک وجود و از مسیر تدرج مراتب انسانی، نظریه تطابق عوالم و حرکت تکاملی نفس بپردازیم. در این تبیین دین شناسان حقیقی و در راس آنها انسان کامل با شهودِ این حقیقت که وجود خداوند باریتعالی در بالاترین مرتبۀ هستی است و همۀ عوالم جلوه های متنوع از وجود واحد او هستند به درک عالی معارف دین می رسند و دیگر انسانها متناسب با مرتبۀ وجودی خویش براساس حرکت جوهری نفس از دریای حقیقت قرآن و معارف دین بهره می برند؛ اما درک حقیقی کلام حق تعالی تنها از آن کسانی است که در اثر ارتقاء وجودی و اتحاد با عوالم برتر، به کمک مکاشفه و شهود و عقل رسته از محدودیتهای عالم ماده، توانسته اند در مواردی به تاویل صحیح متن وحیانی نائل آیند. تاویل صحیح، نخست از فهم الفاظ (تفسیر ظاهری) آغاز می شود سپس در مرحلۀ بعد مفسر با بهره مندی از شهود با روح و باطن جهان اتحاد معنوی برقرار کرده و در نتیجۀ آن به حقایق باطنی نظام فرودینی می رسد که رقیقه عالم و عقول و مطابق با آن است.

the influence of mulla sadra ontological foundations in some teachings of islam

the hermeneutic function and rational interpretation of the teachings of religion with an ontological approach is one of the most basic functions of mulla sadra’s philosophy. the main issue of this article is how to understand the teachings of religion with philosophical arguments from mulla sadra’s point of view. let’s deal with the theory of the adaptation of the worlds and the evolutionary motion of the soul. in this explanation, true theologians, and at the top of them the perfect man, with the intuition of the fact that the existence of god almighty is in the highest order of existence and all the worlds are various manifestations of his single existence, reach a higher understanding of the teachings of religion and other human beings. in proportion to their existential order, based on the essential movement of the soul, they use the sea of ​​truth of the qur’an and the teachings of religion;but the true understanding of the word of the almighty is only those who, as a result of existential promotion and union with the higher worlds, with the help of revelation, intuition, and intellect within the limitations of the material world, have been able to achieve a correct interpretation of the revelatory text. correct interpretation begins first with the understanding of words (apparent interpretation), then in the next stage, the interpreter, by using intuition, establishes a spiritual union with the soul and the interior of the world, and as a result, reaches the esoteric truths of the sublime system. in accordance with it.