شناسایی مولفه ‫های شایستگی رهبری مدارس اثربخش با رویکرد سلامت روان

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های شایستگی رهبری مدارس اثربخش در دوره متوسطه با رویکرد سلامت روان بود. طبق تحقیقات انجام گرفته مفهوم شایستگی در مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی با سایر سازمان‫ها متفاوت است اما تا به حال تحقیقی در راستای شناسایی مولفه‫های شایستگی رهبری مدارس در دوره های مختلف انجام نگرفته است. از آنجائیکه سلامت روان یکی از مولفه های شایستگی رهبری بوده اینکه تا چه اندازه از جنبه اثربخشی و کارآیی موجب ارتقای کمی و کیفی فعالیت‫های آموزشی و تربیتی مدارس می‫شود نیاز به بررسی اساسی دارد که در این تحقیق انجام شد. روش کار: روش تحقیق این پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی متوالی بود. ابتدا اطلاعات از طریق مصاحبه های گروه‫های کانونی جمع آوری و پس از کدگذاری بازو محوری، مولفه ها احصا و در مرحله عاملی تاییدی با مشارکت 178 نفر نمونه که شاغل در پست مدیریت مدارس متوسطه شهر اردبیل بودند، بوسیله پرسشنامه 5 درجه ای لیکرت داده ها جمع‫آوری وسپس با استفاده از نرم افزارهای spss-22 و amos در سطح معنی داری 0.05 و شاخص برازندگی آنالیز شدند.یافته ها: طبق یافته های این تحقیق شایستگی‫های رهبری مدارس اثربخش از چهار مولفه (دانش، مهارت، نگرش و سلامت روان) تشکیل شده است، سلامت روان با 6 زیر مولفه از لحاظ درجه اهمیت با فراوانی 98.16 درصد از سوی مصاحبه شوندگان گروه های کانونی، اولویت اول را به خود اختصاص داده است و شاخص برازندگی این مولفه با 4.308 نشانگر مناسب بودن برازش آن می‫باشد. نتیجه گیری: فراهم آوردن شرایط و ضوابط قانونی مبنی بر جذب نیروی انسانی متناسب در مدارس که به عنوان یک سازمان یادگیری- یاددهی است و تلاش برای دسترسی آسان به آن از طریق افزایش حساسیت در جذب نیروی انسانی بخصوص در مراحل مصاحبه تخصصی افراد جدید استخدام، بازنگری درنوع استخدام دانشجو معلم درموقع فارغ التحصیلی از طریق تجدید نظر در ماده 46 قانون خدمات کشوری با محوریت و مدنظر قراردادن سلامت روان و عوامل موثر، استخدام اولیه کارمند تحت عنوان مدیر و حذف شیوه جذب نیروی اداری بخصوص مدیریت از طریق بخشنامه 230 آموزش و پرورش، فراهم آوردن زمینه و امکانات معیشتی نیروی انسانی مدارس با رویکرد تامین سلامت روان، انعطاف‫پذیری برنامه‫های آموزشی و تفویض اختیار به مدیران در امر تصمیم گیری در این زمینه با توجه به تفاوت‫های فردی متعلمان و هدایت اولیا بسوی مشارکت در برنامه ریزی مدارس جهت حمایت مادی و معنوی مدیران که موجب افزایش سلامت روان و بالطبع شایستگی‫های رهبری مدارس خواهد بود، از عوامل موثر در ارتقای سلامت روان نیروی انسانی مدارس خواهد بود.

identifying the competency components of effective school leadership by mental health approach

background & objectives: the concept of the competence in schools as an educational organization is different from other organizations. mental health is one of the components of leadership competence that helps to improve quality of services in different setting particularly in the educational organization. despite importance of this competency, it has not been completely evaluated. therefore, this study was conducted to identify the effective high schools competency components of having a mental health approach.methods: this study was conducted using sequential exploratory mixed method. the sampling framework of this study was the ardabil’s public high school principals with work experience more than 5 years. information was collected primarily by focus group and indepth interview. later 178 subjects were interviewed using a 5_degree likert questionnaire with 56 items.  data were analysed using the spss-22 & amos softwares.resultes: according to this study, there is four components, (knowledge, skills, attitude & mental health) for effective school leadership competencies. mental health with six sub-components is the highest priority in terms of importance with 98.16% of respondents from focus groups. the fitting index of this component with the 30.44 indicates its suitability for fit.conclusion: in order to increase the productivity of work force, it is necessary to do some revision in schools to promote mental health. these changes are; facilating legal conditions for appropriate staffing in school, as a learning / teaching organization, revision of student selection criteria at university of farhangian to select candidates who are likely to demonstrate higher quality in their future careers. revision of article 46 of the state service act, focusing on mental health, graduation and recruitment of an employee under the title of director and finally providing facilities to improve mental health of manpower in the school for better performance.