سرمایه فکری در دو سطح تعالی سازمانی مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران

زمینه و هدف: از دیدگاه استراتژیک، سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی مورد استفاده واقع می‫شود و موفقیت یک سازمان بستگی به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب دارد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت ابعاد سه گانه سرمایه فکری (بعد انسانی، بعد ساختاری و بعد مشتری) در دو سطح تعالی سازمانی مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی شده است. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی مقطعی است که جامعه پژوهش آن مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1390 می‫باشد. پژوهش به روش سرشماری و با استفاده از پرسش نامه انجام شده است و برای تعیین پایایی آزمون- بازآزمون از ضریب همبستگی و شاخص icc، برای تعیین سازگاری درونی از α کرونباخ و برای پاسخ به سوالات پژوهش از آمار توصیفی استفاده شده است.یافته‫ها: بعد انسانی سرمایه فکری در دو مرکز آموزشی درمانی‫ هاشمی نژاد و فارابی با سطح تعالی سازمانی تندیس بلورین و اهتمام به تعالی در سطح قوی ارزیابی شد. بعد ساختاری در مرکز آموزشی درمانی فارابی، قوی و در مرکز آموزشی درمانی‫هاشمی نژاد، متوسط ارزیابی شد. همچنین بعد مشتری سرمایه فکری در مرکز آموزشی درمانی‫ هاشمی‫نژاد قوی و در مرکز آموزشی درمانی فارابی متوسط ارزیابی گردید.نتیجه گیری: با توجه به ناآشنایی مدیران بیمارستان با مفهوم مدیریت دانش و به طور خاص سرمایه فکری و لزوم آشنایی با این مفهوم به منظور کسب مزایایی که برای بیمارستان در پی خواهد داشت تاکید می‫شود تا دانشگاه‫های علوم پزشکی کشور اقداماتی را به منظور آگاه سازی مدیران و کارکنان بیمارستان انجام دهند. پیشنهاد می گردد در کلیه بیمارستان ها به صورت دوره ای وضعیت سرمایه فکری ارزیابی گردد چرا که از این طریق علاوه بر شناخت سرمایه فکری، میزان پیشرفت بیمارستان در این زمینه نیز قابل ارزیابی می گردد. استقرار تعالی سازمانی منجر به مشخص شدن راهبرد سازمان، شناسایی فرآیندها، توجه به رضایت کارکنان و مراجعه کنندگان و همچنین ارتقاء دانش کارکنان می‫شود که جملگی به ارتقاء سرمایه فکری کمک می‫کند.

intellectual capital at two levels of organizational excellence in teaching hospitals of tehran university of medical sciences

background & objectives: intellectual capital is a new field in management that has a special place in administrative issues. weaknesses in the management of intellectual capital lead to a loss of about 60 percent of real potential of companies. therefore, managers have found it as the most important source of competitive and value creation in the organizations. this research was designed to investigate the status of the three dimensions of intellectual capital (human, structural and customer) in two levels of organizational excellence within selected teaching hospitals of tehran university of medical sciences.methods: in this cross-sectional study, the sampling framework was teaching hospitals of tehran university of medical sciences in 2011. the research was carried out through a census method and information was collected using a questionnaire. to determine the reliability of the test-retest, the correlation coefficient and icc index were used. in addition, the internal consistency measured by cronbach’s α.results: the human dimension of intellectual capital in hasheminejad and farabi teaching hospitals were in top rank as they appreciated by crystal trophy for high level of organizational excellence. the structural dimension was high in farabi and medium in hashemi-nejad hospital. finally, in customer dimension hasheminejad was evaluated as high level and farabi as medium level teaching hospital.conclusion: managers of teaching hospital are mostly unfamiliar with the concept of knowledge management, particularly, intellectual capital. thus, training programs for them and other staff will improve service delivery in such organization. it is recommended to evaluate intellectual capital routinely in the hospitals.  establishment of organizational excellence leads to the identification of the organization’s strategy, clarification of processes, attention to the employees and customers’ satisfaction, which all contribute to the promotion of intellectual capital.