بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر نظریه منبع کنترل سلامت بر آگاهی و رفتارهای بهداشت بلوغ و باروری دانش‫ آموزان دختر مقطع متوسطه اول فاروج در سال 1396

زمینه و هدف: نوجوانی یکی از مهمترین و حساس‫ترین دوره های زندگی انسان است. یکی از اساسی‫ترین تغییرات این دوره برای فرد تغییرات ناشی از شروع فرآیند بلوغ جسمی است. داشتن اطلاعات کافی از روند بروز این فرآیند کمک شایانی به گذر آسان و بی‫دغدغه از این دوره بحرانی بویژه در دختران می‫نماید. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر منبع کنترل سلامت بر بهداشت بلوغ دختران مقطع متوسطه اول شهرستان فاروج در سال 96 طراحی و اجرا گردید.روش کار: این پژوهش مطالعه مداخله ای نیمه تجربی بود. 100 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول با تخصیص تصادفی در 2 گروه آزمون و کنترل (هر گروه 50 نفر) در مطالعه شرکت نمودند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و زمینه ای در خصوص آگاهی و رفتار دانش‫آموزان در زمینه بهداشت بلوغ و پرسشنامه منبع کنترل سلامت والستون بود. دانش آموزان قبل از شروع برنامه آموزشی پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. مداخله در گروه آزمون طی 5 جلسه انجام گرفت. پرسشنامه ها بلافاصله و 3 ماه بعد از انجام مداخله مجدداً برای هر 2 گروه تکمیل گردیدند. میانگین نمرات قبل، بلافاصله و 3 ماه پس از مداخله آموزشی در دو گروه اندازه گیری و مقایسه شدند. داده‫ها با استفاده از نرم افزار spss-24 و با استفاده از آزمون های آماری تجزیه و تحلیل گردیدند. سطح معنی داری 0.05 در نظرگرفته شد.یافته ها: میانگین نمره بهداشت بلوغ دانش آموزان قبل از آموزش در دو گروه آزمون وکنترل تفاوت معناداری نداشت، در حالی‫که بلافاصله بعد از آموزش میانگین نمره بهداشت بلوغ در دو گروه تفاوت آماری معناداری داشت (0.001=p). همچنین همبستگی بین منبع کنترل سلامت بیرونی و نمره بهداشت بلوغ در مرحله بلافاصله بعد ازآموزش معنی‫دار بود (0.0001=p)، در حالی‫که 3 ماه بعد از آموزش با منبع کنترل سلامت درونی همبستگی معناداری داشت (0.002=p).نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه به نظر می‌رسد مداخله آموزشی تاثیر مثبتی در بهبود بهداشت بلوغ افراد مورد مطالعه بلافاصله بعد از آموزش داشته است، اما با توجه به کاهش میانگین نمرات در گروه آزمون 3 ماه بعد از مداخله، استمرار آموزش‫ها نکته مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد؛ لذا شایسته است آموزش مسائل بلوغ، جهت بهبود رفتارهای بهداشتی دختران در این دوران به طور مرتب مورد تاکید اولیای مدرسه و مربیان قرار گیرد.

the effect of education based on the locus of control theory on knowledge and behaviors of puberty and reproductive health of the junior high school students in farooj

background & objectives: adolescence is one of the most important and the most sensitive periods in human life. one of the most fundamental changes to this period for a person is changes caused by beginning of puberty. having enough knowledge about this process helps to get through this critical period easily and carefree, especially in girls. the purpose of this research was to determine the effect of education based on the locus of control theory on the puberty health of the junior high school girl students in faruj in 1996.methods: this study was a quasi-experimental intervention study. 100 junior high school girl students participated in the study by random allocation in 2 experimental and control groups (50 people in each arm). the data gathering tool was a demographic and field information questionnaire on knowledge and students’ performance in puberty health and walton locus of control questionnaire. students completed the questionnaires before starting the curriculum. the intervention was performed in the experimental group during 5 sessions. questionnaires were completed again for both groups immediately and 3 months after the intervention. mean scores before, immediately and 3 months after the educational intervention were measured and compared in the two groups. data were analyzed using spss-24 software and statistical tests. significance level was considered 0.05.results: the mean score of puberty health of students before training was not significantly different in the experimental and control groups, while immediately after education the mean score of puberty health in the two groups was statistically significant (p=0.001). also, the correlation between external locus of control and puberty health score was significant immediately after education (p=0.0001), while there was a significant correlation between internal locus of control after three months (p=0.002).conclusion: according to the findings of this study, it seems that the educational intervention had a positive effect on improving the puberty health of the subjects immediately after training, but due to the decrease in mean scores in the experimental group 3 months after the intervention, continuing education is an important point to consider; therefore, it is worthwhile to teach puberty issues to improve the health behaviors of girls in this period.