مکان یابی محل دفن بهداشتی و زیست محیطی مواد زائد خطرناک:مطالعه موردی استان قزوین

زمینه و هدف: دفع زائدات خطرناک در محیط زیست که معمولاً از طریق دفن آن در مدفن‫های ویژه انجام می‫گیرد، نیازمند در نظرگرفتن مجموعه ای از معیارهای زیست محیطی و ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی ویژه می‫باشد. محل دفن زباله نامناسب می‫تواند دارای اثرات منفی بهداشتی، اقتصادی و زیست محیطی باشد. در این راستا پژوهش حاضر در پی یافتن محل مناسب دفن پسماندهای ویژه استان قزوین که یکی از مناطق صنعتی کشور است؛ برآمد.روش کار: روش این پژوهش از نوع اسنادی، میدانی و توصیفی -تحلیلی بود. در این مطالعه با استفاده مدل ahp در نرم‫افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی به پهنه بندی زمین برای مکان یابی بهینه دفن مواد خطرناک استان قزوین بر پایه 12 معیار (زمین شناسی، شیب، کاربری اراضی، گسل، جهت شیب، جاده‫های ارتباطی، شهر و روستاها، رودخانه، چاه‫های آب زیرزمینی، باتلاق و دریاچه سد) ارزیابی شد و نقشه پهنه بندی زمین به دست آمد. در نتیجه حدود مکان انتخاب گردید. سپس جهت اولویت بندی سایت‫های مناسب در میان محل‫های کاندیدشده از بازدید میدانی مورد استفاده گردید. در ادامه جهت انتخاب بهترین سایت در میان گزینه هایی با اولویت بالاتر، از تکنیک یا روش الک کردن منطقه ای استفاده گردید.یافته ها: در ابتدا نتایج حاصل از تحلیل سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل ahp تعداد 11 مکان برای دفن پسماند مشخص نمود. سپس با بررسی های میدانی مشخص گردید که تعداد شش سایت از مکان های مذکور استعداد لازم برای دفن پسماندهای ویژه را دارا بودند. در نهایت در مرحله ارزشیابی نهایی؛ سایت بشر دارای بیشترین امتیاز و حائز رتبه اول گردید و همچنین سایت صادق آباد با کمترین امتیاز رتبه آخر را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق سایت بشر برای احداث لندفیل بهداشتی و زیست محیطی به‌ عنوان رتبه اول و بهترین سایت پیشنهاد می‌گردد. چنانچه در نظر باشد سایت‌های مختلفی در طی سال‌های توسعه منطقه ایجاد گردد، می‌توان از رتبه‌بندی ارائه شده جهت استفاده متوالی از این سایت‌ها برای دفن پسماندهای ویژه استان استفاده نمود.

site selection of hazardous waste landfill: a case study of qazvin province

background & objectives: the disposal of hazardous waste in the environment, which is usually done by burying it in a special landfill, requires a set of environmental standards and special economic, social and managerial considerations. improper landfills can have negative health, economic, and environmental effects. in this regard, the present study seeks to find a suitable landfill for special waste in the industrial province of qazvin.methods: in this documentary research method, using ahp model in gis to land zoning for optimal location of landfills in qazvin province based on 12 criteria (geology, slope, land use, fault, slope direction, communication roads, cities and villages, rivers, groundwater wells, swamps, and lakes) were assessed and the land zoning map was obtained. as a result, the location limits were selected. then, field visits were used to prioritize appropriate sites among the nominated sites. then, to select the best site among the options with higher priority, the technique or method of regional screening was used.results: at first, the results of gis analysis and the ahp model identified 11 places for landfilling. secondly, field studies revealed that six sites from the mentioned places had the necessary talent to bury hazardous waste. finally, in the evaluation stage; the bashar site had the highest score and had the first rank, and the sadegh abad site had the last rank with the lowest score.conclusion: based on the results of this study, the bashar site for the construction hazardous waste landfills is proposed as the first and best site. if different sites are to be created during the years of development of the region, the provided ranking can be used for consecutive use of these sites for landfilling of hazardous wastes in the province.