منطق پیشگیری قبل از درمان در احادیث طبی

زمینه و هدف: در بین انبوه گنجینه‫های ارزشمند روایی اسلام احادیث زیادی به ابعاد سلامتی، بیماری و درمان انسان‫ها اشاره کرده است. رشد دانش پزشکی باعث توجه بیشتر به روایات طبی شده و برخی افراد با ناآگاهی و عده ای نیز با سودجویی، درمان بیماری‫ها را با استناد به این گونه روایات توجیه کرده اند. از جهت دیگر عده ای نیز در این زمینه مدعی شده اند که احادیث طبی سند نداشته و موضوعیت ندارند و قابل اعتنا نمی‫باشند این پژوهش می‫خواهد به این سوال پاسخ دهد که: تاکید روایات طبی بر درمان بوده و یا پیشگیری، و آیا این‫گونه روایات قابل استناد هستند؟ و اینکه آیا مخاطب روایات طبی، منحصر به فرد مراجعه کننده می‫باشد یا مانند فقه و بر اساس اشتراک در تکلیف، می‫توان احادیث طبی را هم تعمیم داد؟روش‌ کار: این پژوهش با مراجعه به برخی منابع حدیثی مرتبط با موضوع و تحلیل و توصیف محتوایی، در پی شناخت و بیان احادیثی است که بر جنبه پیشگیرانه بیماری‫ها متمرکز است، که با رجوع به کتابخانه ها، سایت‫های اینترنتی معتبر، سی‫دی‫ها، میکروفیلم‫ها و مجلات علمی صورت گرفته، مطالب به صورت فیش‫برداری جمع آوری شده و مورد نگارش واقع شده است. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر عبارتند از: 1- آن چه در روایات اهل بیت (ع) بیش از مساله درمان بر آن تاکید شده، مساله حفظ الصحه و بهداشت فردی و عمومی است که در ردیف توصیه های سبک زندگی قرار می‫گیرند. 2- بسیاری از روایات که بر درمان متمرکزند جنبه خصوصی و شخصی داشته و بر عکس، احادیثی که بر حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‫ها تاکید دارند عمومی بوده، بالطبع همه می‫توانند از آن استفاده کنند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان دادند اولاً مراجعه به احادیث پزشکی همچون دیگر احادیث صادره از معصومین (ع (، کاری تخصصی بوده و در این زمینه باید از هر نوع پیش داوری و تفسیر به رای، اجتناب کرد؛ و اینکه احادیث متعددی پیشگیری را بهتر از درمان دانسته و بر جنبه‫های پیشگیرانه بیماری‫ها تاکید دارند. مانند: پرهیز از پرخوری، توصیه به انجام برخی کارها که در سلامت و عدم ابتلای انسان به بیماری‫ها موثر است، رعایت اصول و آداب تغذیه از قبیل خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها، خوب جویدن و کوچک برداشتن لقمه، پرهیز از دمیدن در غذا، استفاده از خلال دندان و...

the logic of prevention before treatment in medical hadiths

background & objectives: among the many valuable treasures of the islamic tradition, many hadiths refer to aspects of human health, disease and treatment. the growth of medical science has led to greater attention to medical narratives, and some uninformed and profitable individuals have justified the treatment of diseases by citing such narratives. on the other hand, some have claimed that medical hadiths are irrelevant. this study seeks to answer these questions: do medical narratives emphasize on treatment or prevention or are such narratives feasible? are they citable? and if the target audience is limited to person or, like jurisprudence and on the basis of sharing in the task, can the medical traditions be generalized?methods: this study seeks to identify and express the hadiths that focus on the prophylactic aspect of diseases by referring to some hadith sources related to the subject and then by content analysis and description. by referring to libraries, reputable websites, cds, microfilms, and scientific journals, the content was collected as a transcript.results: the findings of the present study are as follows: 1) what is emphasized in the narrations of ahl al-bayt is more the issue of personal and public health and hygiene, which are in line with lifestyle recommendations. 2 (many narratives focusing on disease treatment are private and personal, and on the contrary, hadiths that emphasize on health and disease prevention are publicly available, so everyone can use them.conclusion: the results of this study showed that referring to medical hadiths, like other hadiths issued by the infallibles, is a specialized work and one should avoid any prejudice and interpretation of the vote, and that many hadiths consider prevention to be better than cure and emphasize preventive aspects of the disease such as: avoiding overeating, recommending some certain activties that are effective on human health and not getting sick, observing nutritional principles and practices such as eating while hungry and having appetite, good chewing and munching, avoiding blowing into food, using toothpicks, etc.