عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دهان و دندان در دانش‫ آموزان شهرستان همدان

زمینه و هدف: پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین بیماری های مزمن بوده که تحت تاثیر تعیین کننده های بسیاری است که به عنوان نابرابری های اجتماعی شناسایی می شوند. لذا این مطالعه به بررسی اثر تعیین‫کننده‫های اجتماعی موثر بر سلامت در پوسیدگی دندان در دانش آموزان همدان پرداخته است.روش کار: این مطالعه مقطعی بر اساس نتایج معاینات 14858 دانش آموز شهرستان همدان در سال 1395 انجام گرفت. نمونه گیری غلظت یون فلوراید از 22 نقطه شهری و 61 نقطه روستایی به روش رنگ سنجی spand و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر انجام شد. در تحلیل داده های این مطالعه از نرم افزار spss-23 و آزمون های فراوانی، کای دو و رگرسیون استفاده شد.یافته‌ها: یافته ها نشان دادند که 11.5 درصد نقاط روستایی و 18.2 درصد نقاط شهری دارای فلوراید با غلظت کمتر از حد استاندارد و 4.9 درصد نقاط روستایی و 9.1 درصد نقاط شهری دارای فلوراید با غلظت بالاتر از حد استاندارد بودند. احتمال پوسیدگی دندان با هر ماه افزایش سن، 0.97 (ci: 0.91-0.98) برابر کاهش و با کاهش هر میلی گرم بر لیتر غلظت فلوراید در آب، 6.51 برابر (ci: 5.68-7.47) افزایش می یافت. شانس ابتلا به پوسیدگی دندان در پسران بیشتر از دختران ( aor: 1.07, ci: 1.15-1.24) بود. همچنین احتمال ابتلا به بیماری های دهان و دندان در دانش آموزان سالم نسبت به آنهایی که دچار اختلالات بینایی ( aor: 0.45, ci: 0.36-0.56)، ابتلا به شپش (aor: 0.21, ci: 0.11-0.40)، داشتن والدین سیگاری (aor: 0.40, ci: 0.27-0.58)، ابتلا به چاقی و اضافه وزن (aor: 0.20, ci: 0.24-0.73) بودند، کمتر بود.نتیجه‌گیری: اگر چه فلوراید عامل مهمی در پیشگیری از پوسیدگی‫های دندانی است، ولی عوامل دیگری نیز با پوسیدگی دندانی ارتباط دارند. درک بهتر تعیین‫کننده های اجتماعی سلامت می تواند به تصمیم گیرندگان در سیاست گذاری و اولویت بندی هزینه ها کمک کند.  

social determinants affecting oral health of school children in hamadan

background & objectives: dental caries is one of the most common chronic diseases and affected by many determinants identified as social inequalities. so, this study explored how social determinants of health had impacts on dental health in school children of hamadan.methods: this cross-sectional study was conducted based on data related to the examination of 14858 students in hamadan in 2016. the fluoride concentration was measured in drinking water samples from 22 urban and 61 rural areas using spand colorimetric method and spectrophotometer (dr/5000). for data analysis, frequency tests, chi-square, and regression model were used in spss-23.results: our results indicated that 11.5% of the rural and 18.2% of the city regions had fluoride level lower than standard level and 4.9% of the rural and 9.1% of the city regions higher than standard concentration. the probability of dental caries was decreased with age (aor: 0.97, ci: 0.91-0.98) and increased with reducing each mg/l of fluoride concentration in water (aor: 6.51, ci: 5.68-7.47). the probability of boy’s dental caries was more likely than girls (aor: 1.07, ci: 1.15-1.24). also dental caries was less likely in healthy students in comparison to students with visual impairment (aor: 0.45, ci: 0.36-0.56), pediculosis (aor: 0.21, ci: 0.11-0.40), smoker parents (aor: 0.40, ci: 0.27-0.58), obesity and overweight (aor: 0.20, ci: 0.24-0.73).conclusion: although, fluoride is an important factor in the prevention of dental caries, other factors also play some roles. a better understanding of the social determinants of health can help decision-makers in policy making and prioritizing of costs.