روش‫های ارزیابی مواجهه با آلاینده های محیطی در مطالعات ارزیابی ریسک سلامت انسان با نگاهی بر رویکردهای نوین؛ مطالعه مروری

زمینه و هدف: مواجهه اجتناب ناپذیر انسان با عوامل خطر محیطی، برآورد میزان واقعی مواجهه افراد با این عوامل را به یکی از مهمترین چالش‫های پیش روی محققین و تصمیم گیرندگان جامعه تبدیل کرده است. لذا با توجه به سهم عوامل خطر محیطی در بار بیماری‫ها، این مطالعه با هدف ارائه روش‫های نوین ارزیابی مواجهه بر اساس جدیدترین تحقیقات صورت گرفته در جهان انجام شد. روش کار: در این مطالعه مروری با توجه به اهداف مطالعه، متون مرتبط در زمینه رویکردهای نوین ارزیابی مواجهه در بانک‫های اطلاعاتی معتبر همچون scopus، pubmed و web of science جستجو و گردآوری شد. پس از معرفی روش‫ها و رویکردهای نوین، مهمترین منابع خطا و محدودیت‫ها جهت کاهش عدم قطعیت در برآوردهای حاصل از میزان مواجهه در این نوع از  مطالعات نیز مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بررسی مطالعات نشان داد ارزیابی جامع مواجهه با بهره گیری از روش‫های نوین در برآورد مواجهات فردی، روش‫های هدفمند و غیرهدفمند، فناوری های اُمیکس، ماتریس‫های جدید و مدل‫های محاسباتی می‫تواند به شناسایی عوامل موثر در ایجاد بیماری کمک کرده و آگاهی ارزیاب از مکانیسم‫ها، مسیرهای مواجهه و پاسخ‫های بیولوژیکی بدن را نیز افزایش دهد.نتیجه گیری: استفاده از روش‫های نوین با به کار گیری ابزارهای معرفی شده در این مطالعه، فرصتی را برای محققین فراهم می‫آورد تا با شناخت و درک فرایندهای بیولوژیکی موثر در ایجاد و توسعه بیماری‫ها، تخمین بهتری از میزان واقعی مواجهه افراد با عوامل خطر محیطی داشته باشند.

exposure assessment to environmental pollutants in human health risk assessment studies; overview on new approaches

background & objectives: because of human exposure to various environmental risk factors during the lifetime, the actual exposure estimation has been considered as one of the most important challenges for researchers and decision makers. considering the contribution of environmental risk factors in the burden of diseases, this study aimed to provide new approaches in exposure assessment filed based on the latest studies carried out in the world.methods: in this review article, according to the objectives of the study, literature related to new approaches in exposure assessment was identified through electronic searching in scopus, pubmed and web of science databases. after introducing new approaches, the most important sources of errors and limitations were also examined to reduce uncertainties of exposure estimation in these studies.results: the results of the study showed that comprehensive exposure assessment using new approaches in personalized exposure assessment, targeted and non-targeted analytical methods, -omics technologies, novel exposure matrices and computational models presented in this study can help researchers to identify the effective factors in development and increase assessor’s knowledge of mechanisms, exposure pathways and biological responses.conclusion: the use of new exposure assessment approaches provides new opportunity for researchers to better understand the biological processes in the development of diseases and estimate the actual human exposure to environmental risk factors.