شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر حق‌الزحمه خدمات حسابرسی: یک پژوهش تلفیقی

حسابرسی، اساس شفافیت اقتصادی، اعتماد افراد به بازارهای سرمایه ای و پاسخگویی در قبال شهروندان بوده، اما در جوامع درحا ل توسعه همچون ایران، تعیین حق الزحمه های حسابرسی به چالشی فراگیر مبدل است. لذا هدف از این پژوهش، شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر حق‌الزحمه خدمات حسابرسی است. به منظور نیل به اهداف تحقیق از روش‌ تلفیقی با رویکرد اکتشافی بهره گرفته شده، جامعه آماری پژوهش در بخش تحلیل دلفی و تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، دربرگیرنده 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای حوزه حسابرسی و حسابداری و در بخش تحلیل عاملی شامل 160 نفر از کارشناسان حرفه‌ای و تجربی حسابرسی فعال در استان های تهران و اصفهان بود. یافته های این پژوهش در دو دور اجرای دلفی نشان دادند که 125 شاخص به‌مثابه شاخص‌های موثر بر تعیین حق‌الزحمه خدمات حسابرسی حرفه‌ای واجد میانگین مطلوب هستند و ضریب توافق میان خبرگان پیرامون آنها 71 درصد است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که شاخص‌های مذکور در قالب 10 عامل قرار گرفته و این عوامل مجموعاً 98/087 درصد از واریانس قیمت‌گذاری هزینه خدمات حرفه‌ای حسابرسی را تبیین نمایند. همچنین، نتایج معادلات ساختاری گویای برخورداری عوامل و شاخص های مذکور از معیارهای برازش مدل ساختاری بوده و در نهایت نتایج حاصل از انجام تحلیل سلسله مراتبی و مقایسات زوجی میان شاخص ها نشان داد که عوامل موثر بر تعیین حق الزحمه خدمات حسابرسی به ترتیب اولویت عبارت است از مختصات فردی حسابرس،‌ عوامل سازمانی مرتبط با حسابرس، عوامل وضعیتی نظام حسابرسی، ملاحظات نهادی- کلان حسابرسی، اثربخشی و کیفیت حسابرسی، ریسک حسابرسی، ملاحظات نهادی- مدیریتی صاحبکاران، ملاحظات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کلان بازار حسابرسی، ملاحظات مالی صاحبکاران و مالکیت، حاکمیت و فرایندهای رشد.

identifying, classifying and prioritizing factors affecting audit services fees: an integrated study

auditing is the basis of economic transparency, people's confidence in capital markets, and accountability to citizens, but in developing societies such as iran, determining audit fees is a pervasive challenge. therefore, the purpose of this study is to identify, classify and prioritize the factors affecting the remuneration of audit services. in order to achieve the objectives of the research, an integrated method with an exploratory approach has been used. the statistical population of the research in delphi analysis and hierarchical analysis (ahp) includes 30 academic and professional experts in the field of auditing and accounting. there were 160 professional and experimental auditing experts active in tehran and isfahan provinces. the findings of this study in two rounds of delphi implementation showed that 125 indicators as indicators affecting the remuneration of professional auditing services have a desirable average and the coefficient of agreement among experts around them is 71%. the results of factor analysis showed that the mentioned indicators are in the form of 10 factors and these factors explain a total of 98.087% of the cost variance of auditing professional services. also, the results of structural equations indicate that the mentioned factors and indicators meet the criteria of structural model fit, and finally the results of hierarchical analysis and pairwise comparisons between indicators showed that the factors affecting the determination of auditing services are in order of priority. from: auditor's personal characteristics, organizational factors related to the auditor, audit system status factors, institutional-macro audit considerations, audit effectiveness and quality, audit risk, institutional-managerial considerations of the owners, social, economic and political considerations of the auditing market, financial considerations owners and ownership, governance and growth processes.