مدلی برای شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی با استفاده از روش تحلیل مولفه‌های اصلی در بازار سرمایه ایرا ن

مالیات به عنوان اصلی‌ترین ابزار کسب درآمد برای دولت‌ها جهت دست‌یابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. از طرفی هزینه‌های مالیاتی، موجب خروج نقدینگی از شرکت‌ها شده و سود سهام را کاهش می‌دهد، لذا مدیران شرکت‌ها در تلاش‌اند مالیات بر درآمد خود را کاهش داده یا به تعویق بیندازند. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی در بازار سرمایه ایران است. در این پژوهش عوامل موثر بر گزارشگری متهورانه مالیاتی بر اساس مطالعات تجربی، مبانی نظری و با استفاده از روش تجزیه مولفه‌های اصلی (pca) به چهار شاخص مالی، غیر مالی، حاکمیتی و مدیریتی تقسیم شده است. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش، به بررسی 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1398 پرداخته شد. از آنجایی‌که متغیر وابسته متغیری مجازی است، برای تخمین مدل از روش‌های آمار همبستگی و رگرسیون لاجیت استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد شاخص‌های مالی رابطه معناداری با گزارشگری متهورانه مالیاتی ندارند ولی شاخص‌ها غیر مالی، حاکمیتی و مدیریتی دارای رایطه معناداری با گزارشگری متهورانه مالیاتی هستند. دیگر یافته‌ها بیانگر این است که شاخص‌های حاکمیتی، مدیریتی و غیر مالی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر گزارشگری متهورانه مالیاتی دارند.

modeling for identifying and prioritizing the factors affecting the tax reporting aggressiveness using principal component analysis method in the iranian capital market

tax is considered as the main tool for earning income for governments to achieve their economic and social goals. on the other hand, tax expenditures lead to the withdrawal of liquidity from companies and reduce stockholders’ dividend, so corporate executives try to reduce or postpone their income tax. the purpose of this study is to modeling for identifying effective factors affecting tax reporting aggressiveness in iran capital market. in this study, effective factors on tax reporting aggressiveness based on empirical studies, theoretical foundations and principal component analysis (pca) method are divided into four financial, non-financial, governance and managerial indicators. in order to test the research hypotheses, 75 companies listed in tehran stock exchange during 2008-2017 were surveyed. since the dependent variable is a virtual variable, logistic regression and correlation methods have been used to estimate the model. the results show that financial indicators have no significant relationship with tax reporting aggressiveness, but non-financial, governance and management indices have significant relationship with tax reporting aggressiveness. other findings indicate that sovereign, managerial, non-financial and financial indices have the most impact on tax reporting aggressiveness, respectively. other findings indicate that governmental, managerial, non-financial and financial indices have the most impact on bold tax reporting, respectively.