ارائه الگوی دومرحله ای برای پیش بینی ورشکستگی شرکت ها با استفاده از تحلیل پوششی داده ها

هدف: پیش بینی ورشکستگی شرکت ها یکی از اساسی ترین فعالیت ها در حسابرسی ریسک و عدم قطعیت شرکت ها محسوب می شود. از این رو، طراحی مدل هایی برای پیش بینی ورشکستگی برای بسیاری از فرایندهای تصمیم گیری از اهمیت اساسی برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش ارائه مدلی دو مرحله ای برای پیش بینی ورشکستگی شرکت ها با بهره گیری از روش تحلیل پوششی داده ها می باشد. روش: برای انجام این تحقیق ابتدا از تحلیل پوششی داده ها و با استفاده از داده های مالی بازارمحور و حسابداری محور و همچنین داده های غیرمالی برای اندازه گیری امتیازات کارایی مدیریتی و کارآیی بازار سهام شرکت ها استفاده شد و سپس از امتیازات کارایی به دست آمده برای پیش بینی ورشکستگی شرکت ها استفاده شده است و 9 مدل پیش بینی ورشکستگی پیشنهاد شد. همچنین، مدل های ارائه شده با استفاده از رگرسیون لجستیک اثرات ثابت مشروط اجرا شدند و با استفاده از منحنی roc بهترین مدل انتخاب شد. دورهزمانی مورد مطالعه این پژوهش 13 سال ( 1385-1397 ) و تعداد نمونه این پژوهش شامل 184 شرکت و 2392 مشاهده سال-شرکتاست. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل دومرحله ای ارائه شده از قدرت پیش بینی کنندگی بسیار مناسبی برخوردار است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که امتیازات کارآیی مدیریت ارنباط مستقیم با ورشکستگی دارد به عبارتی شرکت هایی که امتیاز کارآیی مدیریتی پایین تری داشتند از نظر ریسک ورشکستگی در وضعیت بدی قرار گرفته بودند و همچنین داده های حسابداری محور برآورد بهتری از شرکت های ورشکسته داشتند. نتیجه گیری: مدل دومرحله ای ارائه شده در این پژوهش با اطمینان بالایی می تواند برای پیش بینی شرکت های ورشکسته بکار رود.

provide a two‌-stage model for predicting corporate bankruptcy using data envelopment analysis

objective: predicting the bankruptcy of companies is one of the most basic activities in auditing risk and uncertainty of companies. therefore, designing bankruptcy prediction models is essential for many decision‌making processes. the purpose of this study is to provide a two‌stage model for predicting corporate bankruptcy using data envelopment analysis.method: to conduct this research, first data envelopment analysis was used using market‌oriented and accounting‌based financial data as well as non‌financial data to measure the scores of management efficiency and stock market efficiency of companies and then scores were used. the obtained performance has been used to predict the bankruptcy of companies and 9 models of bankruptcy prediction have been proposed. also, the proposed models were performed using logistic regression of conditional fixed effects and the best model was selected using the roc curve. the study period of this research is 13 years (1385‌1397) and the number of samples of this research includes 184 companies and 2392 year‌company observations.results: the results showed that the proposed two‌stage model has a very good predictive power. the results also showed that management efficiency scores are directly related to bankruptcy. in other words, companies with lower management efficiency scores were in a bad position in terms of bankruptcy risk. also, accounting‌based data had better estimates of bankrupt companies.conclusion: the two‌stage model presented in this study can be used with high confidence to predict bankrupt companies.