شناسایی ابعاد و مولفه و شاخص های پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان

مقدمه و هدف پژوهش: قضاوت حرفه‌ای در کارهای حسابرسی و فرایند آن موضوعی پیچیده است و از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد؛ بدین منظور لازم است عوامل موثر بر قضاوت حرفه‌ای شناسایی‌ شود تا روشن شود که چگونه اشخاصی شایستگی قضاوت حرفه‌ای دارند و کدام‌ عوامل محیطی بر قضاوت حرفه‌ای آن اشخاص اثرگذار است. از این رو هدف این پژوهش شناسایی عوامل فردی، محیطی و حرفه‌ای موثر بر پیش‌بینی قضاوت حرفه‌ای حسابرسان است.روش پژوهش: این پژوهش از بُعد هدف، تحقیقی توسعه‌ای- کاربردی و از لحاظ روش، یک پژوهش کیفی محسوب می‌شود که به روش دلفی در بین خبرگان حسابرسی و حسابرسان با تجربه فعال در این حرفه اجرا شده است. اعضای پانل دلفی این پژوهش را 20 از نفر متخصص حوزه حسابرسی و حسابرسان خبره از موسسات حسابرسی معتبر کشور تشکیل می‌دهند که به‌صورت نمونه‌گیری غیر احتمالی و ترکیبی از روش‌های هدف‌دار یا قضاوتی و زنجیره‌ای (گلوله برقی) برگزیده شدند. ابزار مورد استفاده، پرسش‌نامه‌ای بسته پاسخ و باز پاسخ است که در سه مرحله اجرا شده و داده‌های به دست آمده با استفاده از تکنیک‌های آمار توصیفی بخصوص مد (نما) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: مولفه های به دست آمده از راند اول خبرگان و حوزه نظری در سه بعد فردی، محیطی و حرفه ای و شغلی مورد توافق خبرگان قرار گرفت. 17 مولفه برای سنجش این ابعاد شناسایی گردید که عبارتند از استانداردهای حسابداری، دانش و تجربه، هوش، روش های حسابرسی، شواهد و مدارک، ویژگی های کمیته حسابرسی، ویژگی های کیفی قضاوت، پاسخگویی، شخصیت، فرآیند تصمیم گیری، تردیدحرفه ای، نوع فعالیت صاحبکار، پذیرش کار حسابرسی، انگیزش، رقابت، سبک فکری و تقوا. همچنین برای سنجش ابعاد هفده گانه پژوهش بعد از سه مرحله دریافت نظرات در نهایت 85 شاخص مورد اجماع خبرگان قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که مولفه های استانداردهای حسابداری، دانش و تجربه، هوش، روش های حسابرسی و شواهد و مدارک به ترتیب با اهمیت ترین و مهمترین مولفه های قضاوت حرفه ای حسابرسان محسوب می باشد و پنج مولفه پذیرش کار حسابرسی، انگیزش، رقابت، سبک فکری و تقوا پنج شاخصی هستند که از نظر خبرگان به ترتیب کمترین اهمیت را در زمینه قضاوت حرفه ای حسابرسان دارند.

identifying the dimensions and components and predictive characteristics of professional auditors’ judgments

introduction & purpose: professional judgment in audit works and its process is a complicated subject which is influenced by several factors; it is necessary to identify the factors affecting professional judgment in order to clarify how individuals deserve professional judgment and what environmental, personal, and professional factors influence the professional judgment of the individuals. therefore, the purpose of this study is to identify the individual, environmental, and professional factors that influence the prediction of auditors' professional judgment.methods: this research is an applied-developmental research from objective dimension, and it is a qualitative research in terms of methodology conducted by delphi method among the audit experts and auditors with active experience in this profession. the delphi panel consists of 20 experts in the field of auditing and certified auditors from accredited audit firms in iran who were selected by non-probability sampling of a combination of purposeful or judgmental and snowball methods. the tool used was a closed-ended and open-ended questionnaire that was implemented in three stages, and the data were analyzed using descriptive statistics techniques, mode, in particular.results: the components obtained from the first round of experts and the theoretical domain in three dimensions including individual, environmental, professional and occupational were accepted by the experts. 17 components were identified to measure these dimensions: accounting standards, knowledge and experience, intelligence, audit methods, evidence, audit committee characteristics, qualitative judgment characteristics, accountability, personality, decision making process, professional hesitation, type of activity, acceptance of audit work, motivation, competition, thinking style and piety. in addition, to evaluate the seventeen dimensions of the research, finally 85 indicators were consensus of experts after three stages of receiving opinions.conclusion: the results show that the components of accounting standards, knowledge and experience, intelligence, audit methods and evidence are the most important and vital components of auditors' professional judgment, respectively, and the five components of acceptance of audit work, motivation, competitiveness, thinking style, and piety are the five indicators that are the least important in terms of auditors' professional judgment, respectively.