شناسایی چالش‌ها و راه‌کارهای پیاده‌سازی مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بانک‌ها براساس ifrs 9

یکی از مهمترین ضعف‌های ias 39 (استاندارد حسابداری بین‌المللی 39)، شناسایی زیان کاهش ارزش در زمان وقوع بود که این منجر به شناسایی دیرتر و کمتر زیان اعتباری می‌شد. در این راستا، ifrs 9 (استاندارد گزارشگری مالی بین‌المللی 9) با یک دیدگاه آینده‌نگرانه، اقدام به ارائه یک مدل زیان اعتباری مورد انتظار برای مطالبات بانک‌ها نمود. طبق این مدل، زیان اعتباری مطالبات باید از زمان اعطای تسهیلات شروع و در طول عمر تسهیلات با توجه به میزان تغییر با اهمیت در سطح ریسک اعتباری، تعدیل شود. با توجه به الزام بانک مرکزی بر اجرای ifrs 9 توسط بانک‌ها، اجرای مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بر اساس ifrs 9، مستلزم شناسایی چالش‌ها و راه‌کارهای پیاده‌سازی این مدل توسط بانک‌ها است. برای این منظور، اقدام به مصاحبه عمیق با 21 نفر از خبرگان نظام بانکی نظیر معاونان مالی، مدیران مالی و کارکنان بخش حسابداری به روش گلوله برفی در سال‌های 1397 و 1398 شد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، 10 تم و 75 مقوله استخراج و در چارچوب چالش‌ها و راه‌کارهای اجرای ifrs 9 طبقه بندی شده‌اند و بر اساس نظر خبرگان نیز مورد بررسی قرار و تایید گرفت. مهمترین دستاورد این پژوهش را می‌توان، شناسایی موانع پیاده‌سازی و ارائه راه‌کارهایی در راستای پیاده‌سازی مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بر اساس ifrs 9 به بانک‌ها دانست که این کار می‌تواند پیامدهای منفی اجرای ifrs 9 را برای بانک‌های ایرانی با صرفه‌جویی در زمان و هزینه حداقل نماید.

identification the challenges and solutions for implementing the receivables expected credit loss model of banks based on ifrs 9

one of the most important weaknesses of ias 39 (international accounting standard 39) was the recognition of impairment losses at the time of occurrence, that leading to the later and less recognition of credit losses. in this regard, ifrs 9 (international financial reporting standard 9) with a forward-looking perspective, presented a the expected credit loss model for banks receivables. according to this model, receivables credit loss on should start since the of granting the facility and be adjusted over the life of the facility with respect to the extent of the significant change in the level of credit risk. given the central bank’s requirement for banks to implement ifrs 9, the implementation of the receivables expected credit loss model based on ifrs 9 requires identification of the challenges and solutions for implementing this model by banks. for this purpose, in-depth interviews were conducted with 21 experts of the banking system such as financial assistants, financial managers and accounting department staff to snowball method in years 2018 and 2019. using qualitative content analysis method, 10 themes and 75 categories were extracted and categorized into the framework of ifrs 9 implementation challenges and solutions and reviewed and approved according to expert opinion. the most important achievement of this study can be to identify the implementation obstacles and provide solutions to implement the receivables expected credit risk loss model based ifrs 9 to banks, which can minimize the negative consequences of implementing ifrs 9 to savings in time and expense for iranian banks.