ارائه مدل محاسبه شاخص جامع اجتناب مالیاتی شرکت

ازجمله موضوعات بسیار مهم که در حال حاضر در اکثر پژوهش‌ها موردتوجه است، بحث اجتناب و عوامل موثر بر آن و نتایجی است که از آن حاصل می‌شود. از دیدگاه نظری، منظور از اجتناب مالیاتی، تلاش در جهت کاهش مالیات‌های پرداختی است؛ بنابراین به نظر می‌رسد بسیاری از شرکت‌ها درگیر اجتناب مالیاتی باشند و به همین دلیل تعیین عوامل تاثیرگذار بر سطح اجتناب مالیاتی در شرکت‌ها دارای اهمیت زیادی است که تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است. لذا در این پژوهش با مدنظر قرار دادن شاخص‏های متفاوت، با استفاده از روش ریاضی، شاخصی جامع برای سنجش اجتناب مالیاتی ارائه‌شده است. همچنین برای تست و سنجش کارایی مدل طراحی‌شده از داده‌های مربوط به 152 شرکت طی سال‌های 1390 الی 1397 به روش آمیخته استفاده‌شده است. بدین منظور پرسشنامه‌ای برای نظرخواهی از خبرگان درباره وزن و اهمیت معیارهای در نظر گرفته‌شده برای سنجش اجتناب مالیاتی شرکت، تهیه و بین آن‌ها توزیع شد و با استفاده از یکی از روش‌های مدل تصمیم‌گیری چند معیاره (آنتروپی شانون) وزن و اهمیت معیارها تعیین گردید. همچنین به‌منظور سنجش روابط متغیر پنهان که در این پژوهش اجتناب مالیاتی می‌باشد از تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد؛ نتایج به‌دست‌آمده نشان می‏دهد که مدل پیشنهادی شاخص مناسبی برای اجتناب مالیاتی است.

Providing a Comprehensive Model of Corporate Tax Avoidance Index Calculation

One of the most important issues that is currently considered in most researches is the discussion of avoidance and its influencing factors and the results. Theoretically, tax avoidance is an attempt to reduce tax payments, so many companies appear to be involved in tax avoidance, so determining the factors that influence the level of tax avoidance in companies is important so far as a comprehensive indicator for it is not provided. Therefore, this study presents a comprehensive index for assessing tax avoidance by considering different indices using mathematical method. Also for testing and evaluation of the designed model, data from 152 companies during 20122019 were used in mixed method. For this purpose, a questionnaire was prepared and distributed among the experts about the weight and importance of the criteria considered for measuring corporate tax avoidance and the weight and importance of criteria were determined using one of the methods of multicriteria decision making model (Shannon entropy). Confirmatory factor analysis was also used to measure the hidden variable relationships in this tax avoidance study; the results show that the proposed model is a good indicator for tax avoidance.