طراحی و تحلیل بازی مالیاتی بین شرکت و دولت با بکارگیری تئوری بازی‌ها

بر اساس تئوری نمایندگی فرض بر این است مدیران شرکتها در جهت حداکثر کردن مطلوبیت خود ممکن است منافع سهامداران، مالکان، دولت و دیگر ذینفعان را نادیده گرفته و برای رسیدن به منافع خود، منافع دیگران را به خطر اندازند. دولت به عنوان یکی از ذینفعان شرکت نیز به دنبال حداکثر کردن منافع خود یعنی مالیات تشخیصی و در طرف دیگر، شرکت نیز به دنبال حداکثر کردن مطلوبیت خود یعنی اجتناب مالیاتی می‌باشد. لذا استراتژی دولت، ایجاد حاکمیت شرکتی قوی و استراتژی شرکت، اجتناب مالیاتی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین هدف پژوهش، اولاً تعیین تاثیر حاکمیت شرکتی بر اجتناب مالیاتی است و دوما، این پژوهش بدنبال یافتن نقطه تعادلی در تضاد منافع بین مودیان و مقامات مالیاتی با استفاده از تئوری بازی‌ها می‌باشد، بطوریکه در آن طرفین از منافع خود راضی باشند. فرضیه‌ها با استفاده از داده‌های ترکیبی صورتهای مالی 62 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران بین سال‌های 1390 تا 1396 توسط روش‌های تابع بهترین پاسخ، آزمون منویتنی و رگرسیون تحلیل و آزمون شدند. براساس یافته‌های پژوهش، رابطه بین اجتناب مالیاتی و حاکمیت شرکتی بصورت منفی و معنادار بدست آمد. همچنین این نتیجه حاصل شد که در ترکیب استراتژی پذیرش مالیاتی و استراتژی حاکمیت شرکتی قوی، طرفین بازی مالیاتی به تعادل در منافع خود دست می‌یابند که این تکیب تعادل نش غالب است

Design and analysis of the tax game between the company and the state using the games theory

Based on the theory of representation, it is assumed that corporate executives ignore the interests of shareholders, owners, government and other stakeholders in order to maximize their utility, and jeopardize the interests of others to achieve their own interests. The government, as one of the stakeholders, seeks to maximize its benefits, namely, the diagnostic tax, and on the other hand, the company also seeks to maximize its utility by avoiding taxes. Therefore, government strategy, strong corporate governance and corporate strategy are tax avoidance. So the purpose of the research is, firstly, to determine the impact of corporate governance on tax avoidance, and secondly, to seek to find the equilibrium point in conflict between the interests of taxpayers and tax authorities using game theory, in which the parties are satisfied with their own interests. Hypotheses were analyzed using combined data of financial statements of 62members of Tehran Stock Exchange between 2012 and 2018 by using the bestresponse function, MannWhitney test and regression tests. According to the research findings, the relationship between tax avoidance and corporate governance was negatively and significantly. It was also concluded that, in combining the strategy of tax acceptance and the strong corporate governance strategy, the parties to the game play a balance in their own interests, which is the prevailing Nash equilibrium.