ارائه الگویی جهت شناسایی عوامل انسانی و اجتماعی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران

با توجه به اهمیت بازار سرمایه به عنوان منبع تامین مالی صنایع کشور در این پژوهش سعی شده با بهره‌گیری از روش تحقیق کیفی داده‌بنیاد، عوامل انسانی و اجتماعی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران شناسایی، دسته‌بندی و مدلسازی شود. بر این اساس، با انجام مصاحبه با سی نفر از کارشناسان ارشد در استخدام شرکت های سرمایه گذاری تهران، تعداد 16 مقوله اصلی براساس مدل پارادایمی شناسایی شده که در قالب شش بعد ساختاردهی شده است: انگیزش، شخصیت و نگرش به عنوان «شرایط علّی»، رسانه به عنوان «شرایط مداخله گر»، اعتماد بنفس، منزلت اجتماعی و سواد مالی به عنوان «شرایط زمینه‌ای»، تعاملات اجتماعی، حسابداری ذهنی، هوش تجاری، هوش هیجانی، آینده نگری و تحمل مخاطره به عنوان «بعد تعاملی»، رفتار سرمایه گذاران به عنوان «پدیده محوری» و میزان سرمایه گذاری در بازار و عملکرد بازار سرمایه به عنوان «بعد پیامدی». در بخش کمی با توزیع 384 پرسشنامه مدل بدست آمده بوسیله مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت و وضعیت متغیرها بوسیله t تک نمونه آزمون گردید که نتایج نشان داد وضعیت متغیرهای حسابداری ذهنی، هوش تجاری، هوش هیجانی و میزان سرمایه گذاری در بازار در حد متوسط و وضعیت متغیر عملکرد بازار سرمایه نامناسب است. همچنین در رتبه بندی عوامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران مشخص شد سواد مالی، هوش تجاری و آینده نگری بیشترین اهمیت را دارند.

Provide a model to identify human and social factors affecting the behavior of investors in the Iranian capital market

AbstractDue to the importance of the capital market as a source of financing for the country’s industries in this study, using the databased qualitative research method, human and social factors affecting the behavior of investors in the Iranian capital market are identified, categorized and modeled. Accordingly, by interviewing thirty senior experts in the employment of investment companies in Tehran, 16 main categories were identified based on a paradigm model that is structured in six dimensions: motivation, personality and attitude as causal conditions. , Media as intervening conditions, selfconfidence, social status and financial literacy as underlying conditions, social interactions, mental accounting, business intelligence, emotional intelligence, foresight and risk tolerance as interactive dimension, behavior Investors as a pivotal phenomenon and the amount of investment in the market and the performance of the capital market as a consequence dimension. In the quantitative part, by distributing 384 questionnaires, the obtained model was tested by structural equation modeling and the status of variables was tested by tsample. The results showed the status of mental accounting variables, business intelligence, emotional intelligence and average investment in the market. And the changing state of capital market performance is unfavorable. Also in ranking the factors affecting the behavior of investors, it was found that financial literacy, business intelligence and foresight are the most important.Keywords: Investor behavior, market investment, capital market performance, financial literacy, business intelligence.