تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای و قابلیت هضم ظاهری تفاله زیتون عمل‌آوری شده با پرتو الکترون

پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثرات عمل‌آوری‌ با پرتوتابی الکترون بر ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام و تجزیه‌پذیری مادۀ خشک، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی تفاله زیتون انجام شد. پس از تهیه تفاله زیتون، نمونه‌ها با استفاده از شتاب­دهنده رودوترون در دزهای 200، 250 و 300 کیلوگری پرتوتابی شدند. قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام به روش خاکستر نامحلول در اسید اندازه‌گیری شد. بدین منظور از 4 راس گوسفند نر قزل با میانگین وزن زنده 2±41 کیلوگرم استفاده شد. گوسفندها، 2 هفته از قبل از شروع آزمایش و در طول دوره آزمایش با جیره حاوی 70 درصد علوفه و 30 درصد تفاله زیتون به صورت جیره کاملاً مخلوط تغذیه شدند. فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری ماده خشک، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی به روش کیسه‌های نایلونی اندازه‌گیری شد. مقدار 3 گرم از هر نمونه ماده خوراکی عمل‌آوری نشده یا عمل‌آوری شده به مدت صفر، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت در شکمبه چهار راس گوسفند نر قزل قرار داده شد. پرتوتابی سبب کاهش الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی و اسیدی و افزایش قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام تفاله زیتون شد (p<0/05). پرتوتابی تفاله زیتون با دزهای 200، 250 و 300 کیلوگری درصد تجزیه‌پذیری موثر الیاف نامحلول در شوینده خنثی در سرعت عبور 5 درصد در ساعت را به ترتیب به میزان 4/6، 6/10 و 8/16 درصد نسبت به تفاله زیتون عمل‌آوری نشده افزایش داد(p<0/05). بر پایه یافته‌های این پژوهش، پرتوتابی الکترون سبب افزایش تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای و قابلیت هضم ظاهری تفاله زیتون شد و دز 300 کیلوگری، بیشترین اثرات مثبت بر بهبود ارزش غذایی تفاله زیتون را داشت.