تعیین بهترین وزن هنگام تولد بره‌های نژاد قره‌گل در رابطه با زنده‌مانی آنها تا سن شیرگیری

برای ارزیابی عوامل غیرژنتیکی موثر بر زنده‌مانی بره‌های قره‌گل از زمان تولد تا سن از شیرگیری، 6426 رکورد که بین سالهای 1370 تا 1387 در مرکز اصلاح نژاد قره‌گل سرخس جمع‌آوری شده بود بکار رفت. صفات مورد مطالعه شامل زنده‌مانی تجمعی در سنین تولد تا 14، 30، 60 و 90 روزگی بود. برای هر صفت، مدل خطی شامل اثرات سال و ماه تولد بره، نوع تولد، جنس بره، سن میش و متغیر کمکی وزن تولد بره (خطی و درجه دوم) بود. تجزیه و تحلیل آماری به کمک رویه glm نرم افزار آماری sas انجام شد. بجز سن میش تمامی عوامل بر صفات مورد بررسی اثر معنی دار داشتند (01/0p < ). میزان مرگ و میر تا سن از شیرگیری در کل گله، تک قلو و دو قلوها به‌ترتیب 8، 87/5 و 79/17 درصد بود. خطر نسبی مرگ، از زمان تولد تا 30 روزگی روند صعودی و بعد از آن روند نزولی داشت. در بره‌های نر و دوقلوها میزان مرگ و میر در مقایسه با ماده‌ها و تک‌قلوها بالاتر بود. میانگین وزن تولد تک‌قلوها 675/0±32/5 و دوقلوها 655/0±25/4 کیلوگرم بود. وزن تولد بهینه که در آن زنده‌مانی بیشینه بود در سنین تولد تا 14، 30، 60 و 90 روزگی در تک‌قلوها و دوقلوها به‌‌ترتیب 78/5 و 68/4، 88/5 و 86/4، 93/5 و 03/5، و 93/5 و 5 کیلوگرم بود. وزن تولد بهینه در سنین تولد تا 14، 30، 60 و 90 روزگی در بره‌های نر و ماده به‌ترتیب 9/5 و 4/5، 1/6 و 6/5، 4/6 و 6/5، و 9/5 و 5 کیلوگرم بود. پیشنهاد می‌شود که در نژاد قره گل برای بهبود زنده‌مانی، بجای انتخاب برای وزن تولد سنگین‌تر، انتخاب برای وزن تولد بهینه انجام شود.