ارزیابی عملکرد مدل‌های اندازه‌گیری صرف ریسک: مدل نظریه کیو در برابر مدل سه عاملی فاما و فرنچ

اندیشمندان مالی برای اندازه‌گیری صرف ریسک تلاش‌های ارزشمندی کرده‌اند. به‌تازگی، چن و هم‌کاران (2010) برای تبیین بازده مورد انتظار سهام، مدلی سه عاملی براساس عامل بازار، عامل سرمایه‌گذاری و عامل سود‌آوری معرفی و آن را مدل نظریه کیو نامیده‌اند. تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که این مدل توانسته است میزان بازده غیرمنتظره بسیاری از ناهنجاری‌های‌ بازار سرمایه را کاهش می‌دهد. در این تحقیق عملکرد مدل نظریه کیو در تبیین صرف ریسک سهام و سبد سهام بررسی و با مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مدل سه عاملی فاما و فرنچ مقایسه می‌شود. نمونه مورد بررسی حاوی 72 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در محدوده زمانی سال‌های 1386 تا 1391 است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که صرف ریسک سهام با حساسیت بازده سهام نسبت به عامل سرمایه‌گذاری و عامل سودآوری رابطه معنی‌دار دارد. هم‌چنین، مدل نظریه کیو در تبیین صرف ریسک سبد سهام منعکس‌کننده اثر عامل‌های اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و مومنتوم به‌طور معنی‌داری بر مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای برتری دارد. ولی برتری آن نسبت به مدل سه عاملی فاما و فرنچ، تنها در تبیین صرف ریسک سبد سهام منعکس‌کننده اثر مومنتوم است.