اشاعه شایعات تجاری در فضای مجازی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران (روش پدیدارنگارانه)

در این پژوهش با بهره‌گیری از رهیافت کیفی و به کمک روش پدیدارنگاری و استفاده از مصاحبه‌های عمیق، نحوه ادراک فعالان بورس اوراق بهادار در مواجهه با شایعات تجاری مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا با بیست نفر از افراد صاحب‌نظر در این حوزه با عناوین مدیران بورس‌های منطقه‌ای، مدیران، تحلیل‌گران، کارشناسان شرکت‌های کارگزاری سازمان بورس با استفاده از روش نمونه‌گیری حداکثر تنوع مصاحبه صورت گرفت و از متن مصاحبه‌ها، میزگردها، یادداشت‌ها و اظهارنظرهای منتشر شده در روزنامه‌ها و مجله‌های اینترنتی پیرامون بازار بورس طی سال‌های اخیر استفاده شده است که در کل مشابه با دیدگاه مصاحبه‌شوندگان پیرامون موضوع پژوهش بودند. با تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس روش دیکلمن، 8 درون مایه و 22 مضمون اصلی استخراج گردیدند. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که نقش دولت در بازار بورس و رفتار هیجانی و توده‌وار سرمایه‌گذاران باعث تشدید شایعات تجاری شده است. همچنین به اعتقاد برخی از مصاحبه‌شوندگان اخیراً فضای مجازی و علی‌الخصوص تلگرام در انتشار شایعات تاثیر زیادی داشته است. از سویی دیگر با وجود این‌که فعالان بورس اوراق بهادار اطلاعات شبکه کدال را بدلیل این‌که از فیلتر حسابرسی می‌گذرد را واقعی‌ترین و موثق‌ترین شبکه اطلاع رسانی سازمان دانستند اما اتفاقات سیاسی اخیر و بدبینی نسبت به دولت نگرش آن‌ها را تا حدودی تغییر داده و اعتماد آن‌ها را نسبت به اطلاعات شبکه کدال کمتر نموده است.

spreading commercial rumors in cyberspace: evidence from the tehran stock exchange (phenomenological method)

in this study, employing a qualitative approach and phenomenography method and using in depth interviews, the way of perception of the stock exchange activists in dealing with trade rumors was investigated. in this regard, 20 experts in the field were interviewed under the positions, including managers of regional stock exchanges, executives, analysts, experts, and consultants of the stock brokerage firms using the maximum variation sampling method. the content of interviews, roundtables, notes, and comments published in newspapers and online magazines on the stock market in recent years was used, which were generally similar to the interviewees’ views on the subject matter of the research. data analysis was performed based on diekelmann method and 8 themes and 22 main themes were extracted. based on the research findings, it can be concluded that the role of the government in the stock market and the emotional and mass like behavior of the investors have exacerbated the trade rumors. furthermore, some interviewees believe that cyberspace, especially telegram, have had recently a major impact on spreading the rumors. on the other hand, although stock exchange activists considered the comprehensive database of all listed companies (codal) network information as the most real and authentic information network of the organization because it passes through the audit filter, the recent political events and skepticism about the government have changed their attitude to some extent and made them less trusting to the codal network information.