ارائه الگویی جهت شناسایی عوامل انسانی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران

با توجه به اهمیت بازار سرمایه به عنوان منبع تامین مالی صنایع کشور در این پژوهش سعی شده با بهره‌گیری از روش تحقیق کیفی داده‌بنیاد، عوامل انسانی موثر بر رفتار سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران شناسایی، دسته‌بندی و مدلسازی شود. بر این اساس، با انجام مصاحبه با سی نفر از کارشناسان ارشد در استخدام شرکت های سرمایه گذاری تهران، تعداد 11 مقوله اصلی براساس مدل پارادایمی شناسایی شده که در قالب شش بعد ساختاردهی شده است: انگیزش، شخصیت و نگرش به عنوان «شرایط علّی»، اعتماد بنفس به عنوان «شرایط مداخله گر»، سواد مالی به عنوان «شرایط زمینه‌ای»، حسابداری ذهنی، هوش تجاری و هوش هیجانی به عنوان «بعد تعاملی»، رفتار سرمایه گذاران به عنوان «پدیده محوری» و میزان سرمایه گذاری در بازار و عملکرد بازار سرمایه به عنوان «بعد پیامدی». در بخش کمی با توزیع 384 پرسشنامه مدل بدست آمده بوسیله مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت و وضعیت متغیرها بوسیله t تک نمونه آزمون گردید که نتایج نشان داد وضعیت متغیرهای حسابداری ذهنی، هوش تجاری، هوش هیجانی و میزان سرمایه گذاری در بازار در حد متوسط و وضعیت متغیر عملکرد بازار سرمایه نامناسب است. همچنین در رتبه بندی عوامل موثر بر رفتار سرمایه گذاران مشخص شد سواد مالی و هوش تجاری بیشترین اهمیت را دارند.

Presentation a model for Identifying Human Influencing Investors’ Behavior in the Iranian Capital Market

ABSTRACTConsidering the importance of capital market as a source of financing for Iranian industries in this research, it is attempted to identify, classify and model factors affecting investors’ behavior in Iranian capital market using qualitative research method. Accordingly, by interviewing thirty senior experts, 16 key themes were identified based on a paradigm model and structured in six dimensions: motivation, personality, and attitude as causal conditions., Media as interventionist, selfesteem, social status, and financial literacy as context, social interactions, mental accounting, business intelligence, emotional intelligence, foresight and risk tolerance as interactive dimension, behavior Investors as the pivotal phenomenon and the amount of market investment and capital market performance as the consequence dimension. The quantitative part of the model was tested by structural equation modeling and the status of the variables was tested by one sample ttest. The capital market is inappropriate. It also found that financial literacy, business intelligence, and futures were the most important factors influencing investor behavior.