مطالعه تطبیقی ساختار و الگوی نظارت بر نهادهای مالی در بازار سرمایه ایران و کشورهای منتخب

پس از بحران مالی سال 2007-2009، تنظیم و نظارت بر بخش‌ مالی، در ابعاد مختلف دستخوش تغییرات گسترده قرار گرفته و سختگیرانه‌تر شده است. موسسات مالی که تا زمان بحران مالی تحت نظارت نبودند، اکنون تحت تنظیم و نظارت قرار دارند و آنهایی که تحت نظارت بودند، ملزم به تطابق با قوانین و مقررات سختگیرانه‌تری شده‌اند. باتوجه به نقش مهم نهادهای مالی در بازار سرمایه کشور و ضرورت نظارت کارا و اثربخش بر این نهادها، در مقاله حاضر سعی شده به بررسی ویژگی‌ها، فرایندها، ابعاد و ساختارهای مطلوب نظارت بر نهادهای مالی در بازار سرمایه با استفاده از مطالعه تطبیقی کشورهای توسعه یافته پرداخته ‌شود. نتایج نشان می‌دهد که اکثر کشورهای جهان از الگوی نظارت مبتنی بر مقررات، که عمدتاً به بررسی عملکرد تاریخی نهادهای مالی در مقطعی از زمان پرداخته و مبتنی بر معاملات بوده به سمت الگوی نظارت مبتنی بر ریسک که تمرکز آن نظارت مستمر و فرایند محور است، سوق یافته‌اند. در این تحقیق علاوه بر بررسی ساختار کلان نظارتی بازارهای مالی کشورهای دنیا در مقایسه با کشور ایران، ساختار، ابعاد، ویژگی‌ها و ابزارهای مورد استفاده در الگوی نظارت مبتنی بر ریسک مورد بررسی قرار گرفته است و ضمن ارائه یافته‌های حاصل از مطالعه تطبیقی در جدول مقایسه‌ای، الگوی پیشنهادی محقق با هدف بهینه‌سازی ساختار موجود نظارت بر نهادهای مالی در بازار سرمایه ایران به صورت مدل مفهومی در انتهای مقاله ارائه شده است.

Comparative study of the structure and pattern of supervision of financial institutions in the Iranian capital market and selected countries

After the financial crisis of 20072009, regulation and supervision of the financial sector have undergone extensive changes in different sizes and are stricter. Financial institutions that were not under surveillance until the financial crisis are now being supervised and regulated, and those under supervised have been required to comply with the rules and regulations. Regarding the important role of financial institutions in the capital market and the necessity of efficient and effective supervision on these institutions, the present paper tries to investigate the features, processes, dimensions and desired structures of financial institutions in capital market using comparative study of developed countries. the results show that most of the countries of the world are driven from the rulebased supervision pattern, which is mainly investigating the historical performance of financial institutions at a time of time and is based on transaction to riskbased supervision pattern, focusing on continuous and processbased supervision. in this study, in addition to investigating the macro structure of world financial markets compared to iran, structure, dimensions, features and tools used in the risk based supervision pattern are investigated. in addition, the results of adaptive study are presented in the comparison table and the proposed model with the aim of optimizing the existing structure of supervision of financial institutions in the capital market is presented as conceptual model at the end of the paper.