اجرام آسمانی و عملکرد بورس اوراق بهادار تهران

در چند دهۀ اخیر، با پشت سر نهادن چندین بحران مالی در سراسر جهان و پدیدآمدن این نگاه که مدل‌های اقتصادی کمی مبتنی بر عوامل بنیادی بعضاً در پیش‌بینی این نوسان‌ها ضعیف عمل می‌کنند، مطالعۀ رفتار بازارها بیش از پیش جایگاه خود را در فضای مطالعات کاربردی و پژوهشی مستحکم کرده است. در این حوزه از مطالعات رفتاری، همواره یکی از قدیمی‌ترین موضوعات قابل بحث، پژوهش‌های سماوی و بررسی آثارِ متغیرهای طبیعت محور و بعضاً فرازمینی بر رفتار بازارهای مالی بوده است. در پژوهش حاضر، با نگاهی به ادبیات تحقیقی مطالعات این‌چنینی و با بهره‌مندی از مدل آماری تی  گارچ، که در فضایی با واریانس ناهمسان (مانند بازدهی اوراق بهادار) کاربرد دارد، به بررسی تاثیر موقعیت قرار‌گیری اجرام آسمانی و فعالیت فیزیکی آن‌ها بر بازدهی بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم. در این مطالعه از داده‌های روزانه در بازۀ 23 ساله (1371 تا 1394) استفاده شد و اطلاعات مربوط به اجرام آسمانی از سایت داده‌پردازی ناسا و سایت رسمی مطالعات خورشیدی گردآوری شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که زاویۀ مابین موقعیت زحل و مریخ (از دید مشاهده‌گر زمینی) رابطۀ منفی معناداری با بازدهی بورس اوراق بهادار تهران دارد. این رابطه اما با اثر‌گذاری بیشتر، برای زاویۀ مابین موقعیت زحل و مشتری (از دید مشاهده‌گر زمینی) نیز وجود داشت. یافته‌ها همچنین نشان داد که رابطۀ مثبت و معناداری میان بازدهی بورس اوراق بهادار تهران و قرارگیری ماه در حالت هلال کامل وجود دارد. در خصوص نقاط تاریک روی سطح خورشید (فعالیت‌های خورشیدی) نتایج نشان داد که این متغیر رابطۀ مثبت و معناداری با بازدهی بورس اوراق بهادار تهران دارد. در این میان، آزمون علیت گرنجر هم انجام پذیرفت که نتایج آن حاکی ازین بود که تمامی متغیرهای مدل این مقاله از نظر اقتصادسنجی به‌طور هم‌زمان علت تغییرات متغیر وابسته هستند.