ارزیابی غلظت سرمی و کبدی منگنز، مولیبدن، آهن و مس و ارتباط آنها با عناصر معدنی خون در گاوهای هلشتاین شیری

غلظت کبدی و سرمی منگنز، مولیبدن، آهن، مس و عناصر اصلی خون و ارتباط بین آنها در گاوهای هلشتاین مطالعه شد. میانگین منگنز، مولیبدن، آهن و مس کبد به ترتیب 8/4، 14/1، 15/0 و 06/0 میلیگرم در کیلوگرم مادهی جامد و سرم خون 4/14، 55/0، 07/0 و 21/0 نانوگرم در دسیلیتر و سدیم، پتاسیم، فسفر و کلسیم به ترتیب 134، 08/4، 21/1 و 92/1 میلیمول در لیتر بودند. میانگین غلظت ریزمغذیها و عناصر اصلی خون در گاوهای نر و ماده به جز پتاسیم در سنین متفاوت معنیدار نبودند. بین ریزمغذیهای کبد و خون رابطه معنیدار بود که مولیبدن و آهن با بیشترین و مس با کمترین تعداد همراه بودند. بالاترین ضریب همبستگی در مولیبدن کبدآهن خون (91/0=r)، مولیبدنمس کبد (85/0=r)، مولیبدن کبدخون (81/0=r)، منگنز خونکبد (76/0=r) و مس کبدآهن خون (73/0=r) بودند. در بین عناصر اصلی، کلسیممولیبدن خون، کلسیمآهن خون، کلسیم خونمولیبدن کبد، کلسیم خونمس کبد و کلسیم خونآهن کبد مرتبط بودند. بالاترین ضریب همبستگی بین کلسیم خونآهن کبد دیده شد (81/0=r). در نهایت ریزمغذیهای خون و کبد با یکدیگر در ارتباط بودند؛ در صورتیکه چنین همبستگی در بین عناصر اصلی خون با ریزمغذیها به جز کلسیم دیده نشد. همبستگیها بیشتر در راستای مثبت و تقویت یکدیگر بودند. ارتباط بین ریزمغذیها در خون بیشتر از کبد است. در بین ریزمغذیها نقش هماهنگ کنندهی مولیبدن و آهن بیشتر از منگنز